I.
Odidealnejbiurokracji
dozarządzaniapublicznego
1.Modelidealnejbiurokracji
ModelidealnejbiurokracjiMaxWeberprzedstawiłwklasycznymjużdzi-
siajdzieleWirtschaftundGesellschaft,wydanymporazpierwszyw1922roku.
Punktemwyjściajegokoncepcjisątrzyrodzajelegitymowanejwładzy(Weber
1965:328):
a)racjonalna(legalna)–opierającasięnaprzekonaniuo„legalności”zasad
inormatywnychregułsprawowaniawładzyorazoprawietych,którzyspra-
wująwładzęzgodnieztymiregułami,dowydawaniapoleceń;
b)tradycjonalna–opierającasięnautrwalonymprzekonaniuoświętościnie-
przemijającej(immemorial)tradycjiinalegitymizacjistatusutych,którzy
sprawująwładzęzgodnieztątradycją;
c)charyzmatyczna–opierającasięnawierzewświętość,heroizmorazcharak-
terokreślonejjednostkiiwnormatywnewzorcepostępowania,jakrównież
wynikającyznichład,którytajednostkaobjawiłalubustanowiła.
Modelidealnejbiurokracjistanowiintegralnyskładnikwładzyracjonalnej,
którącharakteryzujekilkazasadniczychcech(ibidem:330–332):
■Ciągłośćsprawowaniafunkcjiurzędowychpodlegającychokreślonymregu-
łom.
■Określonyzakreskompetencjiobejmujących:(a)pełnieniefunkcjiprzydzie-
lonychwramachuporządkowanegopodziałupracy;(b)zapewnieniesprawu-
jącemuurządnależytejwładzy,takżebybyłwstaniewypełniaćtefunkcje;
(c)jasneokreśleniekoniecznychśrodkówprzymusuijednoznaczneokre-
śleniewarunkówichstosowania.Jednostkasprawującategorodzajuwładzę
nazywanajest„organemadministracyjnym”.
■Organizacjaurzędówmacharakterhierarchiczny,tzn.każdyniższyurząd
podlegakontroliinadzorowiurzęduwyższego.Istniejeprawoodwoływania
sięoddecyzjiurzędówniższychiwnoszeniananieskargdourzędówwyż-
szych.Hierarchieróżniąsięcodotego,czyiwjakichprzypadkachskarga
możespowodowaćwydaniepostanowieniaprzezinne,wyższeorganywładzy