Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1060Przepisyprawnedotyczącejednostekmiar
13
miar.Wdziedziniejednostekmiarypodstawowymaktemprawnymjestustawa12Pra-
woomiarach(2001).Ustawaokreślapodstawydziałalnościmetrologicznejpaństwa,
którejszczegółyregulujądziesiątkirozporządzeńministerialnych.
Przyjrzyjmysięzatemnajważniejszympostanowieniomustawy.Charakterpre-
ambułymajednozdaniowyartykuł1:hCelemustawyjestzapewnieniejednolitości
miariwymaganejdokładnościpomiarówwielkościfizycznychwRzeczypospolitej
Polskiej”.Stwierdzenietopośredniostwierdza,żeustawaniezajmujesięmiarami
wielkościpozafizycznych,którewnaszymprawodastwieregulowanesąprzezprzyjęte
przezPolskęnormytechniczne13.
Prawoomiarach(2001)określapojęcielegalnejjednostkimiary,jakohjed-
nostkimiary,którejstosowaniejestnakazanelubdozwoloneprzepisemprawnym”
(art.4pkt1).Zgodniezart.6pkt1hObowiązekstosowanialegalnychjednostekmiar
dotyczyużytkowaniaprzyrządówpomiarowych,wykonywaniapomiarówiwyrażania
wartościwielkościfizycznychwgospodarce,ochroniezdrowiaibezpieczeństwapu-
blicznegoorazprzyczynnościachocharakterzeadministracyjnym”.
Namocyustawy,zalegalnejednostkimiaruznajesięwszystkiejednostkiMiędzy-
narodowegoUkładuJednostekMiar(SI)orazjednostkipozaukładowe,którychlistę
precyzujerozporządzeniewykonawcze.Jestnimaktualnierozporządzenie14wspra-
wielegalnychjednostekmiar(2006)zezmianami(2010).Wszystkiewymienionewnim
legalnejednostkipozaukładowesąjednostkamiwielkościfizycznych.Doogólnego
stosowaniadopuszczasięjednostkiczasu:minuta,godzina,doba,rok;jednostkikąta:
obrót,stopień,minuta,sekundaigon;ponadtolitr,tonę,bar,jednostkęmasyatomo-
wejielektronowolt.Dostosowaniawyłączniewspecjalnychdziedzinachdopuszcza
się:ar,hektar,barn,teks,dioptrię,karatmetryczny,milimetrsłupartęci,rentgen,
amperogodzinę,war,watogodzinę,neperibel.Legalnymisąteżilorazyiiloczyny
jednosteklegalnych,dlategolegalnąjednostkąjestnp.km/hjakojednostkapręd-
kościorazjednostkiprędkościkątowejobr./siobr./min.Spośródjednostekpoza-
układowychwymienionychwtabeli1.5,hnielegalnymi”pozostającal,kilogramsiły,
atmosferatechniczna,końmechanicznyikaloria.
Dlastudentaorazpracownikanaukiistotnejestpytanie,czywsprawozdaniula-
boratoryjnym,pracydyplomowejwzględnieartykulenaukowymmożestosowaćjed-
nostkiniezaliczonedolegalnych.Wbrewczęstowypowiadanejopiniiodpowiedźna
topytaniejestpozytywna.Wobowiązującymprawieobowiązekstosowaniajednostek
nieobejmujenaukiiedukacji,wzwiązkuztymwszystkiejednostkimiarysąprawnie
dozwolonewszkolnictwieipracynaukowej15.
12Pełnyopisdokumentuwspisieliteratury.
13Wpraktycewszystkiesąidentyczneznormamieuropejskimi,oczyminformujeliteraEwsymbolach
norm.
14Pełnyopiswspisieliteratury.
15Dawniejszeprawostanowiłoinaczej.PoprzedniaustawaPrawoomiarachzdnia3kwietnia1993
stwierdzawart.2.1:hWewszystkichdziedzinachżyciapublicznegodowyrażaniawielkościfizycznychna-
leżystosowaćjednostkimiarokreślonewustawie”.Innejednostkidopuszczonebyłytylkowpracachba-
dawczychikontaktachzzagranicą(art.5).Byłtojedenzpowodówwyeliminowaniatakichjednostekjak
kGczyKMczycal(zdefiniowanewtab.1.4)zpodręcznikówszkolnych,zeszkodądlakulturytechnicznej
społeczeństwa.
