Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dziekanemWydziałuFilozoficznego.WswoimKrótkimopisiebiegużyciaswegoanisło-
wemniewspomniałoantropologii,chociażwplanienaukIVpółrocza1811r.wymie-
nionesąjegowykłady3razytygodniowopogodzinienpsychologia–antropologia”.Da-
lejnakursieletnim1812r.wymienionesąpogodzinie:antropologia,logikaimetafizy-
ka.Jakztychwzmianekwynika,antropologianiebyłagłównymtematemzainteresowań
Zabellewicza.Wszystkoteżprzemawiazatym,żeniebyłatoantropologiawznaczeniu
biologiczno-anatomicznym,leczraczejwznaczeniufilozoficznym,jakonaukaoczło-
wieku.ZpewnejwzmiankiwpiśmieWydziałuLekarskiegowynika,żeZabellewicz
w1812r.wykładałantropologięnwewzględzieanatomicznymifizjologicznym”,cho-
ciażWydziałwyraziłpogląd,żeprzedmiotniejestdlauczniówwydziałulekarskiegopo-
trzebny,nponieważcidalekodoskonalejtenaukiposiadaćmuszą”.
IIwojnaświatowa
Stratywojenne.WchwiliwybuchuIIwojnyświatowejwewszystkichpięciuuniwer-
sytetachpolskichistniałynaukoweidydaktyczneośrodkinaukanatomicznychorazna-
ukzanatomiąspokrewnionych.Niszczycielskafuriaokupantazadałastraszliweciosy
iosobowe,imaterialnepolskiejnauce.Zamkniętouniwersytetypolskie,polskimuczo-
nymiinstytucjomzakazanowszelkiejdziałalnościnaukowej.Zakazanorównieżoficjal-
niedziałalnościdydaktycznej.Dążeniemwrogabyłowyniszczeniepolskiejkultury,pro-
wadzoneplanowo,boujęteustawą;dołączyłysiędotegoniepowetowanestraty,spowo-
dowanedziałaniamiwojennymi.
Wśródposzkodowanychniepośledniemiejscezajmujepolskaanatomiaipolscyana-
tomowie.NajbardziejucierpiałaWarszawa.Wroku1939podczasbombardowaniaWar-
szawyprzezNiemcówzginąłM.Konopacki,profesorhistologiiiembriologii.Wro-
ku1944wczasiepowstaniawarszawskiegozginąłEdwardLothwrazzżonąicórką.
Rozstrzelanyzostałwczasie,gdypełniłsweobowiązkiwSzpitaluWolskim,prof.
J.Grzybowski,dyrektorInstytutuAnatomiiiChirurgiiOperacyjnejwtragicznych
dniachpowstaniawarszawskiego(1944),wrazzwiększościąpacjentów,lekarzyipozo-
stałegopersoneluSzpitalaWolskiego.Czterechdocentówstraciłożycie:K.Neuge-
bauer,docentanatomii,P.S.Słonimski,docenthistologii,któryzginąłwrazzżoną
wpowstaniuwarszawskim,A.Elkner,docenthistologii,zamordowanyzżonąwwię-
zieniunaPawiaku,iH.Śledziewski,docentanatomii,zastrzelonyprzezhitlerowców
wMokobodachkołoSiedlec.UniwersytetJagiellońskistraciłKazimierzaKosta-
neckiego,zamordowanegow1940r.wobozieSachsenhausen,iZ.Szantrocha,
ostatniegopoKostaneckimdowybuchuwojnyprofesoraanatomiiikierownikaZakładu
Anatomii,któryzginąłwczasieokupacji.ZUniwersytetuLwowskiegozginąłw1943r.
B.Jałowy,profesorhistologii,orazzmarłw1947r.J.Markowski.
Tajnenauczanie.Chociażwokresieokupacjihitlerowskiejoficjalniepolskieżycie
naukoweidziałalnośćdydaktycznazamarły,tojednakwpodziemiu,natajnychkomple-
tachniebrakowałoofiarnychwysiłkówuprawianianadalnauki.Jesttoniewątpliwiejed-
naznajpiękniejszych,azarazemnajtragiczniejszychkartzdziejówpolskiejkultury.
Wprogramachstudiówlekarskichtajnychuniwersytetówikursów,którychdziałalność
odbywałasięwwarunkachtaktrudnych,jaksobietylkomożnawyobrazić,głównemiej-
sceznaturyrzeczyzajmowałanaukaanatomii.Następująceśrodowiskazorganizowały
tajnenauczanie:
WWarszawieczynnychbyłokilkamniejlubbardziejodsiebieniezależnychpod-
ziemnychośrodkównauczania.
ChronologiczniepierwszebyłykursyzorganizowaneprzezbotanikadraMarcina
Koczwarę(pseudonimnWójcik”),obejmująceprogrampierwszychdwóch,aponie-
kądtrzechlatmedycyny.KursytezostałyprzejęteprzezWydziałLekarskiUniwersyte-
tuWarszawskiegodopierozpoczątkiemroku1943/44.NakursachKoczwarywykładali
anatomię:EdwardLoth,BolesławWojciechowski,ZygmuntPękała,
HannaSzukiewicziArkadiuszFlatau,ahistologię–TadeuszKurkie-
wicziAleksanderElkner.WydziałLekarskiUniwersytetuWarszawskiegozorga-
nizowałw1941r.tajnenauczaniemedycynyzarównodlasłuchaczylatwyższych,jak
43
