Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ryc.3.Budowawewnętrznaaksonu:1–siateczkaśródplazmatyczna,2–neurofilamenty,3–mikrotubule,4–mitochondria,5–mikrofilamenty.
Uszkodzeniektóregokolwiekzneuronówpowodujeustaniewykonywanejprzezniegoczynności.Istniejewprawdziemożliwośćwykształceniaczynnościzastępczych,
leczstanowiąonetylkoczęściowąrekompensatę.Niejestmożliwajakakolwiekregeneracjaneuronuitaregułajegoniezdolnościdoregeneracjidotyczycałego
ośrodkowegoukładunerwowego;mogąpowstawaćtylkonowesynapsy.Możnapowiedzieć,żeczłowiekrodzisięzpewnym„kapitałemneuronów”,któryniepowiększa
sięzbiegiemlat,leczmożesiętylkozmniejszyć,chociażjestniezbędnydoaktywnej,osobniczejintegracjiustroju.Szczególniełatwowystępujetzw.
zanikmiędzyneuronalnywynikającyzfaktu,żeuszkodzenielubzanikczęścikomóreknerwowychpowodujezmianywneuronachsąsiednich[7].Po40rokużycia
człowiektracicodziennieokoło100000neuronów.
Zdolnościądoregeneracjicechująsięnatomiastneuronywchodzącewskładobwodowegoukładunerwowegooraznajmniejzróżnicowaneneuronyukładu
autonomicznego.
Wzależnościoddominacjipełnionychfunkcjineuronymożnapodzielićnakomunikacyjneiintegracyjne.Neuronkomunikacyjnymamałostyków(synaps)zinnymi
neuronami,natomiastczęstomadługiakson,służącydoprzekazywaniainformacjinaznacznąodległość.Neuronintegracyjnymanatomiastwielestykówzsąsiednimi
neuronami.
Skupienieciałkomóreknerwowychwośrodkowymukładzienerwowymnosimianoistotyszarej(substantiagrisea),askupieniewypustekciałkomóreknerwowych
–istotybiałej(substantiaalba).Istotaszarawczęścigórnejośrodkowegoukładunerwowegotworzypłaszcz(pallium)okrywającymózgowie,awjegoczęścidolnej,
wrdzeniukręgowym,położonajestwgłębiistotybiałej,tworzącsłupyprzednie,słupytylneisłupyboczne(columnaeanteriores,columnaeposterioresetcolumnae
laterales).
Niecociemniejszezabarwienieistotyszarejpochodzistąd,żeciałakomóreknerwowych,zktórychjestzbudowana,są„nagie”,niczymnieosłonięte,awich
cytoplazmieznajdująsięchromofilneciałkatigroidalne(ciałkaNissla[8]),aniekiedynawetciemnybarwnik,lipofuscyna.Ponadtooplatajebardzogęstasieć
naczyńkrwionośnychwłosowatych,conadajewiększościskupieńciałkomórkowychodcieńliliowy;stądnazwaistotaszara.
Ograniczoneskupienieciałkomóreknerwowychwośrodkowymukładzienerwowymnosimianojądra(nucleus),pola(area),warstwy(stratum)itp.–wzależności
odswojejbudowy,awobrębiepłaszcza–mianoośrodka(centrum).Jądrodającepoczątekwłóknomnerwowymjestczęstowpodręcznikachnieanatomicznychnazywane
(niezgodniezNAP)neuronemruchowym(motoneuronem).
Skupienieciałkomóreknerwowychpozaośrodkowymukłademnerwowym(wobwodowymukładzienerwowym)nosimianozwoju(ganglion).Zwojewystępują
wkorzeniachgrzbietowychnerwówrdzeniowych(zwojerdzeniowe–gangliaspinalia),wprzebieguniektórychnerwówczaszkowych,gdziestanowiąpoczątekwłókien
czuciowych(tzw.zwójobwodowy–ganglionperiphericum)iwautonomicznymukładzienerwowym.Wzależnościodichpołożeniawyróżniasięzwojeprzykręgowe
