Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Pozaprawidłowymdziałaniemandrogenówumężczyznzkariotypem46,XYideterminacjąjąderistotnejestwydzielanieprzezkomórkiSertolego„czynnika
litycznegodlakanałówMüllera”(AMH)iprawidłowegofunkcjonowaniareceptoradlategohormonuAMHR2.MutacjegenówAMHlubAMHR2mogąbyćumężczyzn
przyczynąprzetrwaniastrukturwywodzącychsięzkanałówMüllera(PMDS1lubPMDS2;ang.persistentMüllerianductsyndrome,typeIorII–zależnieodtego,czy
mutacjadotyczyAMH,czyAMHR2),wwieluprzypadkachm.in.zobustronnymwnętrostweminiepłodnością(rozdz.3).
Wartozaznaczyć,żewprzypadkachaberracjichromosomuY,zwłaszczaztowarzyszącąwkariotypiemozaikowymliniąkomórkową45,X,ufenotypowychmężczyzn
możedochodzićdodysgenezjijąderzewzględnymniedoboremAMH,corównieżmożeobjawiaćsięPMDS.
Wkompletnejpostacizespołuniewrażliwościnaandrogeny(ang.completeandrogeninsensitivitysyndrome–CAIS)mimokariotypu46,XYideterminacjijąder
fenotypjestżeński(„minimumanatomiczne”),adotegosprawnewydzielanieAMHprzezkomórkiSertolegopowoduje,żekobietytesąpozbawionenarządówpłciowych
wywodzącychsięzprzewodówMüllera–jajowodów,macicyorazgórnegoodcinkapochwy(rozdz.3).Posiadajątylkoślepozakończonyfragmentdolnegoodcinka
pochwyrozwijającysięzzatokimoczowo-płciowej.
Procesdeterminacjijądramakluczoweznaczeniedlarozwojucałegoukładupłciowegolubwystępującychwjegozakresienieprawidłowościanatomicznych.Również
wdiagnostyceczęściprzyczynniepłodnościwtokuNGS(ang.nextgenerationsequencing,wysokowydajnesekwencjonowanienastępnejgeneracji)mogąbyć
wykorzystanepanelegenówsłużącedobadańDSD(paneltakizłożonyz37genówwykorzystanom.in.wbadaniachKolesińskiejiwsp.z2018r.).
Determinacjagonady–jajnik
Charakterpodręcznikaniepozwalanaszczegółoweomówieniemechanizmówdeterminacjijajników,choćnatentematjestznaczniemniejinformacjiniżwodniesieniu
dojąder.Jestpewnegorodzajudogmatem,żejajnikróżnicujesięwtedy,gdybrakjestdeterminantodpowiedzialnychzaróżnicowaniesięjądra.Niedziwiwięc,
żestrukturygonadyżeńskiejpojawiająsięw12.tygodniuciąży,zeznacznymwięcopóźnieniemwporównaniuzjądrami.Wrzeczywistościszeregetapówdeterminacji
gonad,atakżeróżnicowaniasięstrukturwewnętrznychnarządówpłciowychprzebiegawspólnieibardzoczęstowramachinterakcjimiędzytymisamymigenami
zuwzględnieniemzłożonychmechanizmówregulacjiichekspresji,zależnieodkierunkurozwojupłciowego(ryc.2.1.).
Podsumowując,możnawysnućprostywniosek,żeniezależnieodrzadkowystępującychodstępstwodopisanychregułzpunktuwidzeniauwarunkowańmolekularnych
determinacjigonadwwarunkachprawidłowychbezchromosomuYigenuSRYniemożebyćróżnicowaniajądra,choćdecydujeotymgenSOX9,orazżeniejest
możliwezachowaniesprawnościfunkcjonalnejprzezjajnikbezobecnościwkariotypiedwóchprawidłowychstrukturalniechromosomówXorazfunkcjonalnychszlaków
sygnałowychzudziałemgenówCTNNB1orazFOXL2.
Piśmiennictwo1.BaetensD.,MladenovW.,ChiaieB.D.iwsp.:Extensiveclinical,hormonalandgeneticscreeninginalargeconsecutiveseriesof46,XYneonatesandinfantswithatypicalsexualdevelopment.
OrphanetJ.RareDis.,2014;9:209–221.2.BashambooA.,McElreaveyK.:Mechanismofsexdeterminationinhumans:insightsfromdisordersofsexdevelopment.Sex.Dev.,2016;10:313–325.3.ChangC.,Lee
S.O.,WangR.S.,YehS.,ChangT.M.:Androgenreceptor(AR)physiologicalrolesinmaleandfemalereproductivesystems:lessonslearnedfromAR-knockoutmicelackingARinselectivecells.Biol.Reprod.,2013;
89:1,1–16.4.EggersS.,OhnesorgT.,SinclairA.:Geneticregulationofmammaliangonaddevelopment.Nat.Rev.Endocrinol.,2014;10:673–683.5.ElzaiatM.,TodeschiniA.L.,CaburetS.,VeitiaR.A.:Thegenetic
make-upofovariandevelopmentandfunction:thefocusonthetranscriptionfactorFOXL2.Clin.Genet.,2017;91:173–182.6.HughesI.A.,HoukC.,AhmedS.F.,LeeP.A.:LWPES/ESPEConsensusGroup:
Consensusstatementofintersexdisorders.Arch.Dis.Child.,2006;91:554–563.7.KolesinskaZ.,AciernoJ.,AhmedS.F.iwsp.:Integratingclinicalandgeneticapproachesinthediagnosisof46,XYdisordersofsex
development.Endocrinol.Connect.,2018;7:1480–1490.8.LokeJ.,PearlmanA.,RadiO.iwsp.:MutationsinMAP3K1tiltthebalancefromSOX9/FGF9toWNT/β-cateninsignaling.Hum.Mol.Genet.,2014;23:
1073–1083.9.OstrerH.:Disordersofsexdevelopment(DSDs):anupdate.J.Clin.Endocrinol.Metab.,2014:99:1503–1509.10.PicardJ.Y.,CateR.L.,RacineC.iJossoN.:ThePersistentMüllerianDuctSyndrome:
AnUpdateBasedUponaPersonalExperienceof157Cases.Sex.Dev.,2017;11:109–125.11.SheZ.Y
.,YangW.X.:Molecularmechanismsinvolvedinmammalianprimarysexdetermination.J.Mol.Endocrinol.,
2014;53:R21–37.12.WarrN.,CarreG.A.,SiggersP.iwsp.:Gadd45γandMap3k4interactionsregulatemousetestisdeterminationviap38MAPK-mediatedcontrolofSryexpression.Dev.Cell,2012;23:1020–1031.
13.WindleyS.P.,WilhelmD.:Signalingpathwaysinvolvedinmammaliansexdeterminationandgonaddevelopment.Sex.Dev.2015;9:297–315.
