Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Niedoczynnośćkorynadnerczy
Etiologiamożemiećcharakteridiopatyczny,wynikaćzzanikuautoimmunologicz-
nego,byćrezultatemoperacyjnegousunięcianadnerczy,radioterapii,destrukcji
spowodowanejguzemprzerzutowym,zakażeniamigrzybiczymi,HIV
,gruźlicą,
CMV
,krwawieniemdonadnercza,posocznicą,zespołemWaterhouse’aiFride-
richsena,leczeniemlekamiprzeciwkrzepliwymiorazketokonazolem,ryfampicyną,
metyraponemlubbrakiemstymulacjikorynadnerczyprzezACTH.Egzogenne
dostarczaniesteroidówmożespowodowaćzaburzenianaosiprzysadka-nadnercze
nawetpowyżej12miesięcyodzaprzestaniaichstosowania.
ChorobaAddisonajestpierwotnąniewydolnościąkorynadnerczyiprzebiega
zmałymistężeniamiglikokortykosteroidóworazmineralokortykosteroidów(kor-
tyzolialdosteron).Chorzytracąmasęmięśniową,sąosłabieni,zmęczeni.Cierpią
naanoreksję,nudnościiwymioty,bólebrzucha,hipotonięortostatyczną,biegunkę
lubzaparcieorazhiperpigmentację.Niedobórglikokortykosteroidówwywołuje
epizodyczniegorączkę,bólebrzuchaihipotensję.Częstowdiagnostyceróżnico-
wejniezbędnejestwykluczenieostregozespołubrzusznego.Małestężeniemine-
ralokortykosteroidówprowadzidoutratyjonówsoduzmoczem,zmniejszenia
wrażliwościnakrążąceaminykatecholoweorazzwiększeniastężeniapotasu.
Wewtórnejniewydolnościkorynadnerczynapierwszyplanwysuwająsięzabu-
rzeniawsekrecjiACTH,którymtowarzyszązmniejszonestężeniakortyzoluprzy
prawidłowychwartościachaldosteronu.Wprzypadkukoniecznościwykonania
operacjinależyzwrócićuwagęnanadwrażliwośćtejgrupychorychnalekipowo-
dującezmniejszeniekurczliwościmięśniasercowego.
Siłędziałaniaiczasdziałanianiektórychsteroidówegzogennychprzedstawio-
nowtabeli2.15.
Tabela2i15iSiłaiczasdziałaniasteroidówwzakresieichaktywnościjakoglikokortykosteroidów
imineralokortykosteroidów
Krótkodziałający
średniodługo
działający
Długodziałający
Cortisol
Cortisone
Aldosterone
Prednisone
Prednisolone
Metyloprednisolone
Fludrocortisone
Dexamethasone
Steroid
glikokortyko-
steroid
25–40
10,0
1,0
0,8
0,3
4,0
4,0
5,0
Siładziałania
mineralokor-
tykosteroid
3,000
125
1,0
0,8
0,8
0,8
0,5
0
Ekwiwalent
dawki(mg)
0,75
20
25
5
5
4
–
–
działania(h)
12–36
12–36
12–36
12–36
Czas
8–12
8–12
8–12
>24
92
