Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
magnezu.Poosiągnięciu35mVjonmagnezuzostajeusunięty,umożliwiając
otwarciekanału,leczpodwarunkiem,żezostaniespełnionydrugiwarunek,amia-
nowicierównocześniezostaniepresynaptycznieuwolnionaglutaminaizwiążesię
zreceptorem.Otwarciekanałumawielekonsekwencji.Popierwsze,dodatniona-
ładowanejonywpływajądokomórki,prowadzącdodalszegozmniejszeniapoten-
cjałubłony.Poosiągnięciuprogusynapsaulegaaktywacji,podobniejaksąsiadują-
cezniąsynapsy,cowrezultaciesprawia,żepołączeniamiędzykomunikującymi
sięneuronamizostająwzmocnione.Powtóre,pootwarciukanałudownętrzaneu-
ronunapływająjonywapnia,któredziałająjakowtórnyprzekaźnik.Wapńaktywu-
jeenzym–syntetazętlenkuazotu,wyzwalającwytwarzanietlenkuazotu.Tlenek
azotuprzenikadoneuronupresynaptycznego,gdzienasilauwalnianieneuroprze-
kaźnikawodpowiedzinanadchodzącykolejnypotencjałczynnościowy.Wapńzo-
stajezaangażowanywmodyfikacjębiałekreceptoraiindukcjęwytwarzaniabiałek.
Obamechanizmypowodujązmianyskutecznościsynapsiprowadządodługoter-
minowychzmianwpływającychnatworzenietrwałychpołączeń.
JakjużwspomnianofunkcjareceptoraNMDAzależyoddwóchczynników:na-
pięciaineuroprzekaźnika.Jegodziałaniejestmodyfikowanezarównoprzezpobu-
dzające(AMPAiAch),jakihamujące(GABA
A
)synapsyznajdującesięwsą-
siedztwie.Receptorjestfosfoproteinąijegowłaściwościmogąbyćmodulowane
przezzmianywfosforylacjiprotein.AktywnośćsynapsyNMDAzależyodróżno-
rodnychszlakówsygnałowych,łączącychreceptorzsynapsamicholinergicznymi,
serotonicznymiidopaminergicznymi.Wzwiązkuztymw1995rokuzapropono-
wanoteorię,zgodniezktórązależneodNMDAplastyczneprocesystanowią
wspólnykońcowyszlakdziałaniawszystkichanestetyków.
Wstępujący,aktywującyukładsiatkowaty
świadomośćzależyodwstępującego,aktywującegoukładusiatkowatego(ascen-
dingreticularactivatingsystem,ARAS).Obustronneuszkodzenieukładusiatko-
wategoprowadzidośpiączki–całkowitejutratyświadomości,podczasgdynie-
znacznejednostronneuszkodzeniewstępującychdrógprowadzidoogniskowych,
częstoniedostrzegalnychzakłóceńświadomości.
OryginalnakoncepcjaARASjakojednorodnego,niespecyficznegosystemupo-
budzającegozostałazmodyfikowana.Odkrytowielesubtelnychpodsystemów:
cholinergicznewstępującedrogi,któremająswójpoczątekwjądrzeoliwki
(nucleusbasalisMeynert),
szlakdopaminergiczny,mającyswójpoczątekwmiejscusinawym(locus
coeruleus),
szlakserotoniczny,którymaswójpoczątekwjądrzeszwuwpniumózgu.
Tepodsystemymająróżnefunkcjeiwspółpracująwbardziejzłożonysposóbniż
dotychczassądzono.Szczególnywpływnaświadomośćwywierapodsystemcholi-
nergiczny.Wczasiesnu,wfazienon-REM,wszystkieaktywującesystemysąwyłą-
czone.GdypojawiająsięsnywfazieREM,wówczasaktywnystajesięsystemcholi-
nergiczny,natomiastukładyserotonergicznyiadrenergicznynadalsąnieaktywne.
Poprzebudzeniuwszystkiesystemysąaktywne.Zfizjologicznegopunktuwidzenia,
123
