Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wczesnejiwielokrotnieniepotrzebnejśmierci,wpiśmiennictwiepolskimokreślanej
początkowo„ożywianiem”.Resuscytacja[24]–wspomaganieczynnościżyciowych
(lifesupport)–postawiłaprzedanestezjologaminowewyzwania,np.wykorzystania
wpraktycecodziennejsztucznychmetodzastępującychczynnościfizjologicznena-
rządów(oddychanieikrążenie)orazmyśloprzeszczepianiunarządów.Należytu
wspomniećopierwszympodręcznikuwEuropieWschodniejnatentemat,wydanym
przezMarkaSycha.
Wtymczasienasalachoperacyjnychwośrodkachakademickichwkrajumożna
byłocorazczęściejspotkaćlekarzy,którychpodstawowymzadaniembyłaaneste-
zja.ChociażspecjalizacjapojawiłasięwXIXwieku,rzeczywistyjejrozwójobser-
wujemydopieroteraz,gdyżtocodotychczasbyłoniemożliwe,zczasemstawałosię
dostępnebadaniuiterapii.Anestezjologiakształtowałanowąorganizacjęszpitali,
którejzałożeniaprzetrwałydodziś,dostosowanodoniejmetodyorazsystemypra-
cy,coumocniłojejpozycję.
Wpoczątkowymokresiewuzyskiwaniumożliwościszkoleniapomagalinamle-
karzeróżnychspecjalności,wtymprzedewszystkimchirurdzy,którzywanestezjo-
logiiwidzieliprzyszłośćswojejspecjalności.Wkrajacheuropejskich(równieżdo-
pieropowojnie)powstawałyróżniącesięmiędzysobąszkołyidlategodoszpitali
naszegokrajudocierałaróżnorodnawiedza.
W1953rokuwPolsceprzyznanoanestezjologowiprawogłosupodczastrwania
zabiegu,apóźniejpodczaskonsultacjiprzedoperacjąiponiej,orazdecyzji,kiedy
najlepiejjestjąwykonać,jakzorganizowaćopiekępooperacyjnądlazapewnienia
najlepszychwarunkówdalszegoleczenia.Wtymteżczasieopracowanyzostałpro-
gramjednostopniowej3-letniejspecjalizacji.W1961rokuwspecjalnychokolicz-
nościachzostałapodpisanaprzezministrazdrowiainstrukcjawsprawietworzenia
iorganizacjioddziałów,działówlubstanowiskaanestezjologa,jakosamodzielnych
jednostekwdziałalnościpodstawowejróżnychtypówszpitali.
Sztukaznieczulania(opróczznoszeniabóluoperacyjnego)stałasięsamodziel-
nąnauką.RangęspecjalnościpodniosłopowołanieKatedryAnestezjologiiwEu-
ropienaUniwersyteciewOxfordzie(1935r.).Zastosowaniezwiotczeniamięśni
szkieletowych(kurara,1942r.)wznieczuleniuogólnymtworzykoncepcjęnowo-
czesnejanestezjologii,otwierajejdrogędowszystkichspecjalności(dopierojed-
nakautorstwosuksametoniumuzyskałoNagrodęNobla).
Ożywianiechorychzestanutzw.śmierciklinicznej,związaneściślezrozwojem
anestezjologii,przekształcasięwnowoczesnąresuscytację(reanimację).Odpro-
stychmetodsztucznegooddychaniarozpoczynaswójrozwójwentylacjakontrolo-
wana,corazbardziejdoskonalonanowoczesnaaparaturadodługotrwałejmecha-
nicznejwentylacjipłuc.Leczeniestanówkrytycznychokresupooperacyjnegostaje
sięmotoremrozwojuintensywnejterapii.
Rozwiązaniaorganizacyjnesięgajądoświadczeniamiepidemiipoliomyelitis
w1952roku.Pośredni(zewnętrzny)masażserca(1960r.)możnauznaćzakolejny
kamieńmilowynadrodzedowspółczesnychmetodleczenianagłegozatrzymania
krążenia.
Wracającdoproblemuudziałutowarzystwnaukowychwtworzeniuspecjalno-
ści,wartoprzypomnieć,żew1948roku–pozajużistniejącymodlatBrytyjskim
StowarzyszeniemAnestezjologów(BSA)–powstajeFakultetAnestezjologii
wKrólewskimKolegium,początkowojakoSekcjaChirurgów(FARCS),później
16
