Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
komórkamipokrywającymi,jakarkuszpapieru,wsposóbnieprzerwany,całąich
powierzchnię.Połączeniamiędzytymikomórkamisąwyjątkowościsłe.Ztego
właśniepowoduścianapęcherzykapłucnegojestwznaczniemniejszymstopniu
przepuszczalnaniżścianaśródbłonkanaczyniowego.
DrugitypkomóreknabłonkapęcherzykowegotopneumocytytypuII.Pneu-
mocytytypuII,dziękiswoimwłaściwościomwydzielniczym,orazrozbudowanemu
aparatowiGolgiego,majązdolnośćwytwarzaniaczynnikapowierzchniowego–
surfaktantu.śródbłoneknaczyńpłucnychjestuformowanyzjednejwarstwyłusko-
watoułożonychkomórek.Barieradlawymianygazówjestzłożonaznabłonkapę-
cherzyków,śródbłonkanaczyńwłosowatychiprzestrzeniśródmiąższowej,znajdu-
jącejsiępomiędzynimi.Barieratafizyczniemagrubość0,5um.Wskład
śródmiąższupłucnegowchodzą:włóknik,kolagen,naczynialimfatycznebiorące
udziałwdrenażuultrfiltratuzmikrokrążeniapłucnego.Wprzegrodachmiędzypę-
cherzykowychprzebiegająkapilarypłucne[2,3].
Surfaktant
Unikalnewłaściwościsurfaktantupolegająnazmianienapięciapowierzchniowe-
gowzależnościodśrednicypęcherzyka.Surfaktantjestzłożonąmieszaniną,która
zawierafosfolipidyw80%,lipidyobojętne(wprzewadzecholesterol10%)oraz
w10%białka(surfactantproteins,SP),doktórychnależąSP-A,SP-B,SP-C
iSP-D.Składowesurfaktantumajązarównowłaściwościzmniejszanianapięcia
powierzchniowego(nasyconadipalmitylofosfatydylocholina,DPPC),gdywystę-
pująwskładziezkwasempalmitynowymdowartościzbliżonychdo0mN/m,jak
ipowodująupłynnianiemonowarstwy(nienasyconafosfatydylocholinalubfosfa-
tydylocholinawrazzbiałkami).Samodzielnieżadenztychzwiązkówniematakich
właściwości.Wprzypadkubrakusurfaktantunapięcienagranicypowietrze–płyn
wpłucachwynosiłobyokoło70mN/m.
Właściwośćsurfaktantudozmniejszania,jakrównieżzmianynapięciapo-
wierzchniowegojestzależnaodinterakcjipomiędzyfosfolipidaminasyconymi
(DPPC)inienasyconymiorazcholesterolem.Podczaswydechu,wzjawiskuwypie-
raniazmieszaninyfosfolipidównienasyconychorazcholesterolu,dochodzidoza-
gęszczaniacząsteczekDPPC,cowkonsekwencjipowodujewypieraniewodyna
granicyfazizmniejszeniesięnapięciapowierzchniowego.Wprzypadkuwydechu
zachodzizjawiskoodwrotne.
Opróczwłaściwościzwiązanychzregulacjąnapięciapowierzchniowegopęche-
rzykówpłucnychsurfaktantchronipłucoprzedczynnikamiuszkadzającymi.Bie-
rzewnimudziałukładenzymówantyoksydacyjnychzdysmutaząnadtlenkową,ka-
talaząiperoksydaząglutationową.WlatachosiemdziesiątychXXwiekuna
podstawiebadań,równieżklinicznych,dowiedziono,żeswojąspecyficznośćsur-
faktantzawdzięczaokreślonymbiałkom.Wskładsurfaktantuwchodządwiegrupy
białek:hydrofilowe(SP-A,SP-D)ihydrofobowe(SP-B,SP-C).Białkahydrofilowe
biorątakżeudziałwnieswoistejodpowiedziimmunologicznej,wiążącwirusy,bak-
terie,grzyby,alergenyorazdrobinyzanieczyszczeń.Mogątakżewiązaćsięzespe-
cyficznymidlanichreceptoramiznajdującymisięnapowierzchnimakrofagów.
WsposóbspecyficznySP-AhamujeaktywnośćfosfolipazyA
2
iwspółuczestniczy
27
