Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Podstawowepojęciamechanikikwantowej
35
Wniosek:Wprzypadkub)niepewnośćwokreśleniuprędkościjestzaniedby-
walna,pozamożliwościąpomiaruwprzeciwieństwiedoprzypadkua).
ZasadanieoznaczonościHeisenbergamadoniosłeznaczeniewfi-
zyce.Wyjaśniaonadlaczegowatomiewodoruelektronniespadana
jądro,dlaczegooscylatorkwantowy,wprzeciwieństwiedoklasyczne-
go,niemożemiećenergiirównejzeruitd.ZasadaHeisenbergama
równieżbardzodużeznaczeniedlapodstawmechanikikwantowej.
Jeśliniejestmożliwejednoczesneokreśleniezdowolniedużądokład-
nościązarównopołożenia,jakipęduelektronu,tozpunktuwidzenia
fizykiklasycznejniejestmożliwewyznaczeniejegostanu.Ponieważ
trudnoprzyjąć,żestanelektronujestzzasadniczychpowodówniewy-
znaczalny,należyprzypuszczać,żestanelektronulubdowolnego
układumikrocząstekmusibyćzdefiniowanyinaczejniżstanukładu
ciałmakroskopowych.
ZrozważańHeisenbergawynikajeszczejednarelacjanieokreślo-
nościdotyczącaenergiiiczasupomiaru
E
t
ħ
2
(1.16)
Gdyczaspomiarumożebyćrozciągniętydowolniedługo,wówczas
energiaukładumożebyćwyznaczonazdowolnądokładnością,czyli
E0.Jednakżedlakażdegostanuenergetycznegoistniejeskoń-
czony,określonyczasżyciaτ.Czaspomiaruniemożebyćwówczas
większyodτ.Zatemwynikastądnieokreślonośćenergiirówna
E
2
ħ
τ
(1.17)
Jeśliczasżyciajestrzęduµs,tonieokreślonośćenergiijestrzędu
10
–5cm–1.
InnąkonsekwencjązasadyHeisenbergajestwniosek,żewodnie-
sieniudoelektronulubjakiejkolwiekmikrocząstkimusimycałkowicie
zrezygnowaćzpojęciatoru.Określenietoruwymagabowiemznajo-
mościzarównopołożenia,jakipęduporuszającegosięciałajako
funkcjiczasu,natomiastwprzypadkumikrocząstki,jeśliwiemy,gdzie
onajest,toniewiemy,dokądzmierza,ajeśliwiemy,dokądzdąża,to
niewiemy,gdziesięznajduje.