Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Podstawowepojęciamechanikikwantowej
41
WsposóbścisłyrównanieSchrödingeramożnarozwiązaćtylko
dlanielicznychukładówprostych.Winnychprzypadkachmusimy
stosowaćmetodyprzybliżone.Wspomnijmytakże,żewzależnościod
rozpatrywanegoukładuijegosymetriidogodniejszemożebyćroz-
wiązywanierównaniaSchrödingerawinnychwspółrzędnychniżkar-
tezjańskiex,y,z;np.dlaatomówstosujemywspółrzędnesferyczne.
RozwiązującrównanieSchrödingera,otrzymujemyfunkcjęfalową
iodpowiadającąjejwartośćenergii.Jednakzteoriirównańróżnicz-
kowychwiemy,żerównanie(1.24)mawielerozwiązań.Rozwiązanie,
któremuodpowiadanajmniejszaenergiaodnosisiędostanupodsta-
wowegobadanegoukładu,apozostałedostanówwzbudzonych.Roz-
wiązującrównanie(1.24),możemyzatemobliczyćenergieifunkcje
faloweróżnychstanówbadanegoukładu.Jakichinformacjimożena-
tomiastudzielićnammechanikakwantowaotakichwielkościach,jak
pęd,momentpędu,położenieitp.?Wszystkiewielkościtegotypu(na-
zywamyjezmiennymidynamicznymi)możnapodzielićnadwiegru-
py.Dopierwszejgrupynależątezmiennedynamiczne,którewstanie
opisywanymfunkcjąfalowąψmająpewnąściśleokreślonąwartość
iwwynikukażdegopomiarurozpatrywanejzmiennejotrzymujemy
właśniejejwartość.Jeślizatemukładznajdujesięwstanieopisywa-
nymfunkcjąψk,będącąrozwiązaniemrównania(1.24),topomiar
energiitegoukładudazawszewartośćEk.Gdybyśmyrozpatrywalinp.
atomwodoru,okazałobysię,żewstanieopisywanymfunkcjąψkści-
śleokreślonajestnietylkowartośćenergiiEk,lecztakżewartośćkwa-
dratumomentupęduorazwartośćrzutumomentupędunawyróżniony
kierunekwprzestrzeni.Każdyichpomiardanamzawszesamą
wartość.
Drugazewspomnianychgrupzmiennychdynamicznychobejmuje
takiezmienne,którewstanieopisywanymfunkcjąψkniemająokre-
ślonejwartości.Każdypomiartakiejzmiennejmożedaćinnąwartość.
Wynikitychpomiarówniejednakzupełniechaotyczneimechanika
kwantowaumożliwiaobliczenieśredniegowynikubardzowielupo-
miarów.
Wielkościątaką,którawstanieopisywanymfunkcjąψniema
określonejwartości,jestnp.położenie.Gdybyśmymierzylipołożenie
elektronu,tokażdypomiardałbyinnywynik.Niemniejwiemy,że
wobszarach,wktórych|ψ|
2madużąwartość,prawdopodobieństwo
znalezieniaelektronujestduże,awięc,wykonującwielepomiarów,