Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Preferencjewekonomii
17
wymiernyrelacjezachodzącemiędzytymidobrami.Relacjetesąnazywaneprefe-
rencjamiiinformująoneostosunkukonsumentadookreślonychdóbr(lubinnych
obiektów),cozkoleiumożliwiaichwartościowanie(hierarchizowanie,szeregowa-
nie,ranking,rating)iokreśleniewyboruoptymalnegozpunktuwidzeniakonsu-
menta.Oilepostawajestocenąpojedynczychofert(opcji),otylerelacjapreferencji
jestzdefiniowananaconajmniejdwuelementowymzbiorzeofert(opcji),którydaje
możliwośćwyboru(wbadaniachempirycznychpreferencjiwyrażonychzbiórofert
liczyconajmniejkilkalubkilkanaścieopcji).
„Preferencjetosubiektywneocenylubsystemocen,którymikierujesiękonsu-
ment,dokonującokreślonegowyboru.Preferencjepojawiająsięwtedy,kiedykon-
sumentwybierajednąpotrzebęczyteżdobrolubusługęzwielumożliwych.Wybór
tenjestzwyklezdeterminowanyuznawanymsystememwartości”(AltkorniKra-
mer,1998,s.192-193).
Zarównopostawy,jakipreferencjemogąbyćkształtowanem.in.przezśrodowi-
sko,wktórymżyjemy(rodzina,procesedukacji,własnedoświadczenia,własnylub
akceptowanysystemwartości),aletakżeprzezreklamy,promocje,modę,media(w
tymspołecznościowe)orazwpływotoczeniaipojedynczezdarzenia(pozytywne
lubnegatywne).Postawyipreferencjemogązmieniaćsięwczasieiczęstozmienia-
jąsiępodwpływemtychczynników.
Indywidualnepreferencjesązeswejnaturyniejednoznaczne,niedookreślone,
trudnedoopisaniazapomocąmodeli(jestzbytdużoczynników,którewpływająna
jednostkowedecyzjekonsumentówitrudnojestzidentyfikowaćtenajważniejsze).
Relacjapreferencjijestsformalizowanąpodstawądobadaniaindywidualnych
decyzji(jednostkowychwyborów)konsumentów(popytuindywidualnego),co
umożliwiazkoleianalizępopytunaokreślonychrynkach.Indywidualnepreferen-
cjekonsumentów(aleteżgospodarstwdomowych,producentówiusługodawców)
mająwpływnarównowagęrynkowąrównieżwwymiarzemakroekonomicznym.
ProfesorA.Smoluk(2000)napisał:„Bezrelacjipreferencjizagadnieniarównowagi
ekonomicznejniemożnasformułowaćitymbardziejniemożnagorozwiązać.Poję-
ciepreferencjizajmujewięccentralnemiejscewekonomii”
.
Relacjępreferencjiwykorzystujesiędopomiaruużytecznościrozumianejjako
zadowolenielubsatysfakcjaztytułukonsumpcjiokreślonychdóbr.Relacjaprefe-
rencjiodwzorowujepoziomzaspokojeniapotrzebiumożliwiaprzypisaniekonsu-
mentowiindywidualnejskalipomiarupreferencji,naktórejmożnawartościować
dobra(koszykitowarówlubusług)ioptymalizowaćwybory.
Wujęciuformalnymprzezpreferencjerozumiesiępreporządek(relacjębinarną
zwrotnąiprzechodnią)lubpreporządekliniowy(relacjębinarnązwrotną,przechod-
niąispójną)określonywprzestrzeniprofilówtowarówlubusług(koszykówtowa-
rówlubusług).Trzykoszykidóbr(towarówlubusług)możnazapisaćwpostaci:
𝑥=(𝑥1,𝑥2,…,𝑥𝑛)∈𝑋⊆𝑅+
𝑛,𝑦=(𝑦1,𝑦2,…,𝑦𝑛)∈𝑋⊆𝑅+
𝑛,𝑧=(𝑧1,𝑧,…,𝑧𝑛)∈𝑋⊆𝑅+
𝑛.
Dwuargumentowarelacjapreferencjiumożliwiaprzypisaniekonsumentowiin-
dywidualnejskalipomiarupreferencji,naktórejmożnawartościowaćdobra(ko-
