Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
1.Użytecznośćipreferencje
Nazachowaniakonsumentówskładająsięwszystkieteczynniki,któresąpobu-
dzaneprzezodczuwaniepotrzeb.
Potrzeby(needs)sąokreślanejako„stan(lubproces,wktórymtakistanwystę-
puje)brakuczegośizarazemczynnikmotywującydodziałaniawceluodpowied-
niejzmianytegostanu.Potrzebypowstająwkażdymwymiarzeistnieniaczłowieka
inakażdymetapiejegorozwoju.Wszystkiepotrzebysąnieograniczonecodocza-
su,liczbyiprzestrzeni”(AltkorniKramer,1998,s.188).
Potrzebydzielisięnapodstawowe(wynikajązbiologicznychwymagańorganiz-
muczłowieka,sąobiektywne)iwyższegorzędu(pojawiająsiępozaspokojeniupo-
trzebpodstawowych,sąsubiektywneikonkurująmiędzysobą)(AltkorniKramer,
1998,s.188).
Współcześnienazachowaniakonsumentówzwiązanezzaspokajaniempotrzeb
nawielurynkachwpływajądwaprzeciwstawneprocesy(Bartosik-Purgat,2017;
Kieżel,2004):
–
globalizacji-zachowaniawpisującesięwtrendyprocesówglobalizacyjnych:
dostępdoinformacji,mediaspołecznościowe,urządzeniamobilne(smartfony,
tablety)iichwykorzystaniedopodejmowaniadecyzjirynkowych(np.zakupy
internetowe,operacjebankowe,giełda),
–
antyglobalizacji-zachowaniawpisującesięwtrendyantyglobalizacyjnezmie-
rzającedopodkreśleniaodrębnościkulturowychmiędzyspołecznościami,gru-
pykonsumentówetnocentrycznychwspierającychaktywnościtypumniejszej
konsumpcjiiograniczeniazużywanianaturalnychzasobów(slowlife,slow
food).
Teoriezachowańkonsumentówodwołująsiędopojęciaużyteczności,aleze
względunatrudnościformalnezwiązanezpomiaremużytecznościwbadaniach
empirycznychwykorzystywanajestkategoriapreferencji.
Preferencjewujęciusocjologiczno-psychologicznymsąodzwierciedleniempo-
stawkonsumentów,kształtowanychwprocesiewzajemnegooddziaływaniakonsu-
mentaiotoczenia,jeżelisąmożliwościwyboruzconajmniejdwuelementowego
zbioruofert(opcji,koszykówdóbr).
Postawysąprzejawemstosunkukonsumentadootaczającychgozjawisk,pro-
cesówlubobiektów(np.towarów,usług,instytucji,idei,wartości),wyrażająprze-
konanialubopiniekonsumentówimająokreślonykierunekoraznatężenie.
Postawykonsumenta(consumer’sattitudes)to„pozytywnelubnegatywne
ustosunkowaniesiękonsumentadoobiektuorazgotowośćdoreagowaniawpe-
wienzgóryokreślonysposóbnate(lubzwiązaneznimi)obiektylubsytuacje.Po-
stawykształtująsięwwynikuwzajemnegooddziaływaniakonsumentaiotoczenia.
Postawykonsumentaskładająsięzokreślonychelementów:emocjonalno-ocenia-
jącego,poznawczegoibehawioralnego”(AltkorniKramer,1998,s.186-187).
Jeżeliocenywynikającezpostawkonsumentówdotycząróżnychdóbr(koszy-
kówtowarówlubusług)należącychdotejsamejgrupy,tomożnaokreślićwsposób
