Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Białka
29
Ala
Gly
Lys
Lys
Ala
Lys
Ala
Leu
Gly
Val
His
Gly
Leu
Val
Lys
Lys
Gly
(b)
Struktura
drugorzędowa
(c)
Struktura
trzeciorzędowa
His
Ala
Ryc.2.15.Czterypoziomyorganizacjibiałek
Łańcuch
polipeptydu
Łańcuch
polipeptydu
polipeptydu
polipeptydu
Łańcuch
Łańcuch
(d)
Strukturaczwartorzędowa
(a)Pierwszorzędowastrukturabiałkaskładasięzliniowejsekwencjiaminokwasówpołączonychwiązaniami
peptydowymi.(b)Łańcuchpolipeptydowymożezwinąćsięwhelisęalfa,jedenztypówstrukturydrugorzędowej.
(c)Helisaalfamożesięzwinąć,tworzącstrukturętrójwymiarową,kulistą-strukturatrzeciorzędowa.(d)Połączenie
(a)
Struktura
pierwszorzędowa
kilkułańcuchówpolipeptydowychwpojedynczącząsteczkęfunkcjonalnąjeststrukturączwartorzędowąbiałka.
Polipeptydywcząsteczcemogąbyćidentycznelubróżne
Lys
Większośćoddziaływań,którenadająbiałkujego
trzeciorzędowąstrukturęniesąkowalencyjnymiidlatego
sąstosunkowosłabe.Mogąbyćłatwoprzerwaneprzez
fizycznelubchemicznezmianywśrodowisku,takiejak
ciepłolubniskiepH.Tenstrukturalnyrozpadbiałka
nazywasiędenaturacją.Znanymprzykłademdenatu-
racjibiałkajestkoagulacjabiałkajajka,gdyjajkojest
gotowane.Kiedybiałkaulegajądenaturacji,łańcuchypo-
lipeptydówrozwijająsię,strukturatrzeciorzędowazostaje
zakłócona,powodującutratęaktywnościbiologicznej
białka.Większośćorganizmówniemożeżyćwwysokich
temperaturachlubpozaokreślonympH,ponieważichen-
zymyiinnebiałkastająsięwówczasniestabilneiniefunk-
cjonalnewskutekdenaturacji.
Wielebiałekskładasięzwięcejniżjednegołańcucha
polipeptydu.Tełańcuchymogąbyćpołączonezesobą
przezwiązaniawodorowe,mostkidwusiarczkowe,siły
hydrofobowe,przyciąganiemiędzyładunkamidodatnimi
iujemnymilubnajczęściejprzezkombinacjetegotypuin-
terakcji.Tenpoziomorganizacjibiałek-interakcjadwóch
lubwięcejpolipeptydów-jestnazywanystrukturączwar-
torzędową(ryc.2.15d).
(a)
N
H
C
O
C
H
C
O
C
H
R
C
O
H
N
R
C
H
H
N
C
H
N
H
O
C
N
C
O
R
C
H
C
R
H
O
H
C
N
C
O
C
O
C
H
R
C
H
R
C
H
H
C
O
H
N
O
H
C
N
C
O
H
R
C
(b)
Ryc.2.16.Helisaalfa
(a)Kształthelisyutrzymują
wiązaniawodoroweoznaczone
liniamiprzerywanymi.Wiązania
wodorowetworząsięmiędzy
podwójniezwiązanymatomem
tlenuwjednymaminokwasie,
aatomemwodorugrupyami-
nowejwinnymaminokwasie
znajdującymsięczteryamino-
kwasydalejwzdłużłańcucha.
Łańcuchyboczne,którewydają
sięspłaszczonenatymschema-
cie,wrzeczywistościrozciągają
sięnabokispirali,jakpokazano
w(b).Wniektórychbiałkach
praktyczniecałacząsteczka
mapostaćhelisyalfa.Winnych
białkachtylkoniektóreregiony
cząsteczkimajątęstrukturę
drugorzędową
