Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Naród,którynaleganawprowadzenierozróżnieniamiędzy
tymi,którzywalczą,atymi,którzymyślą,jestodpowiedzialny
zato,żewalcządlaniegogłupcy,amyślątchórze.
WilliamFrancisButler1
Wstęp
Wstęp
1.PROBLEMBADAWCZY
Międzynarodoweprawohumanitarne(MPH)jestdziedzinąprawamającązasto-
sowaniewsytuacjikonfliktuzbrojnego.Jegocelemjestochronaposzczególnych
kategoriiosóbidóbrznajdującychsięwrękachnieprzyjaciela(tzw.prawogenew-
skie)orazograniczenieśrodkówimetodprowadzeniawalki(tzw.prawohaskie)2.
Normymiędzynarodowegoprawahumanitarnegopowinnybyćinterpretowane
wświetlezarównozasadyhumanitaryzmu,jakikoniecznościwojskowej.MPHsłu-
żybowiemnietylkodowskazaniaosóbchronionych,lecztakżeidentyfikujekate-
gorieosóborazobiektów,któremogąbyćlegalniezaatakowane.
Niemalcałaliteraturapolskaizdecydowanawiększośćzagranicznychmonografii
poświęconychMPHskupiasięnaochronieprzysługującejposzczególnymkatego-
riomosóbidóbr3.Wbadaniach,którychwynikiprezentowanewniniejszejpracy,
1W.F.Butler,CharlesGeorgeGordon(MacmillanandCompany1892)85(Thenationthatwillinsist
ondrawingabroadlineofdemarcationbetweenthefightingmanandthethinkingmanisliabletofindits
fightingdonebyfoolsanditsthinkingdonebycowards).
2Tenpodziałmaobecniewymiarjedyniehistorycznyorazdydaktyczny,protokołydodatkowez1977r.
dokonwencjigenewskichz1949r.bowiemzawierająnormynależącezarównodotradycyjnegoprawa
haskiego,jakigenewskiego.
3Spośródpozycjiogólnychpoświęconychmiędzynarodowemuprawuhumanitarnemuwydanychwję-
zykupolskimzob.:Z.Cybichowski,Międzynarodoweprawowojennezuwzględnieniemprzesileniabał-
kańskiego(GubrynowicziSyn1914);R.Bierzanek,Wojnaaprawomiędzynarodowe(WydawnictwoMON
1982);T.Leśko,Międzynarodoweprawokonfliktówzbrojnych(WydawnictwoPrawnicze1982);idem,
Międzynarodoweograniczeniawprowadzeniukonfliktówzbrojnych(WydawnictwoMON1990);M.Gą-
ska,A.Ciupiński,Międzynarodoweprawohumanitarnekonfliktówzbrojnych:wybraneproblemy(AON
2001);K.Lankosz(red.),Międzynarodoweprawohumanitarnekonfliktówzbrojnych(WydawnictwoWyż-
szejSzkołyOficerskiejSiłPowietrznych2006);M.Borkowski,Instytucjonalnegwarancjeochronyofiar
wojny(WydawnictwoAdamMarszałek2009);P.Żarkowski,Prawohumanitarneakonfliktzbrojny.Wy-
braneaspektyochronyosóbidóbrkultury(UniwersytetPrzyrodniczo-HumanistycznywSiedlcach2013);
Z.Falkowski,M.Marcinko(red.),Międzynarodoweprawohumanitarnekonfliktówzbrojnych(Wojskowe
CentrumEdukacjiObywatelskiej2014);A.Szpak,Międzynarodoweprawohumanitarne(Wydawnictwo
NaukoweUniwersytetuMikołajaKopernika2014).Natematochronyposzczególnychkategoriiosóblub
dóbrzob.:S.E.Nahlik,Grabieżdziełsztuki:rodowódzbrodnimiędzynarodowej(ZakładNarodowyim.
Ossolińskich1958);S.Dąbrowa,Ludnośćcywilnawkonfliktachzbrojnych(WydawnictwoMON1974);
M.Flemming,Jeńcywojenni:Studiumprawno-historyczne(Bellona2000);A.Szpak,Statusprawnyza-
trzymanychwGuantanamoBay(DomOrganizatora2007);J.Dobrowolska-Polak,Ludziewcieniuwojny.
Ludnośćcywilnapodczaswspółczesnychkonfliktówzbrojnych(InstytutZachodni2011);J.Nowakowska-