Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
RozdziałI.Źródła,zakresorazspecyfikastosowaniaprawa…
znalezieniewspólnegomianownikapozwalającegonazgodnezprawem-wświetle
obudziedzinprawamiędzynarodowego-atakowanieosóbidóbr.
Fragmentacjaprawaokreślającegodopuszczalnecelewkonfliktachzbrojnych
nieograniczasięjedyniedorelacjimiędzymiędzynarodowymprawemhumanitar-
nymamiędzynarodowymprawemprawczłowieka.Kolejnądziedzinąprawa,któ-
raprecyzuje,jakiecelesądopuszczalnewkonfliktachzbrojnych,jestmiędzynaro-
doweprawokarne.Definiujeonobowiemzbrodniewojenne(adonichzaliczasię
m.in.zamierzoneatakinaniedopuszczalneprawemcelewczasiekonfliktuzbrojne-
goiwzwiązkuznim)orazzasadyodpowiedzialnościzanie.DlategoMPKmoże
wpłynąćnarozumieniepodstawowychpojęćzzakresuMPHorazMPPCz.
1.1.1.Międzynarodoweprawohumanitarne
Dziedzinąprawamiędzynarodowego,którazostałastworzonawceluokreślenia,
ktolubcopodlegaochroniewczasiekonfliktuzbrojnego,awięctymsamymacon-
trariowskazujedopuszczalnecelewczasiekonfliktuzbrojnego,jestmiędzynaro-
doweprawohumanitarne4.
SpośródtraktatówMPHnajwiększeznaczeniemająprzedewszystkimczterykon-
wencjegenewskiez1949r.oochronieofiarwojny(KG)orazprotokołydodatkowe
dotychżekonwencjiz1977r.(PD).Stronamikonwencjigenewskichz1949r.jest
więcejpaństw(196)niżKartyNarodówZjednoczonych(193)5.Tymsamymmożna
przyjąć,żezewzględunauniwersalnąakceptacjęKGwszystkieichprzepisyosiąg-
nęłystatusprawazwyczajowego6.
4Natematzmianywterminologii,tj.zastąpieniapojęćnprawawojennego”nprawakonfliktówzbroj-
nych”terminemnmiędzynarodoweprawohumanitarne”,orazwpływutejzmianynainterpretacjęnormtej
dziedzinyprawazob.A.Alexander,‘Ashorthistoryofinternationalhumanitarianlaw’(2015)26:1EJIL
109,114;Pictet(1975)13.GeoffreyBestpodkreśla,żenowanazwabrzmiałamniejponuroiparadoksal-
nie,G.Best,WarandLawsince1945(ClarendonPress1994)256.Wartopodkreślić,żeMiędzynarodowy
TrybunałSprawiedliwościużywawswymorzecznictwiepojęcianprawohumanitarne”(humanitarianlaw),
zob.np.MTS,wyrokwsprawiemilitarnejiparamilitarnejdziałalnościwiprzeciwkoNikaragui(Nikara-
guav.StanyZjednoczone),Meritum(1986)§116.SzerzejnatematwkładuMTSwrozwójMPHzob.np.
V
.Chetail,‘ThecontributionoftheInternationalCourtofJusticetointernationalhumanitarianlaw’(2003)
85:850IRRC235;A.Biad,LaCourInternationaledeJusticeetleDroitInternationalHumanitaire.UneLex
SpecialisRevisitéeparlejuge(Bruylant2011).
5Wśródpodmiotów,któresąstronąKG,aleniesączłonkamiONZ,znajdująsię:Palestyna,Wyspy
Cooka,StolicaApostolska.
6Zwyczajowycharakterart.3KGpotwierdziłMTSwwyrokuwsprawiemilitarnejiparamilitarnej
działalnościwiprzeciwkoNikaragui(1986)§218.Zkoleiwopiniidoradczejwsprawielegalnościgroźby
lubużyciabronijądrowej(1996)§79MTSstwierdził,że:nBezwątpieniawieleregułprawahumanitarnego
mającychzastosowaniewkonfliktachzbrojnychmacharakterfundamentalnydlaszacunkudlaludzkiej
osobyorazpodstawowychwzględówludzkości(ł)Tefundamentalneregułypowinnybyćprzestrzegane
przezwszystkiepaństwabezwzględunato,czyratyfikowałyonekonwencjejezawierające,gdyżstałysię
onenieprzekraczalnymizasadamimiędzynarodowegoprawazwyczajowego”(intransgressibleprinciples
ofinternationalcustomarylaw).Zob.równieżczęścioweorzeczenieKomisjids.RoszczeńmiędzyErytreą
aEtiopiądotyczącejeńcówwojennych(roszczenieEtiopiinr4)z1lipca2003r.,§32.Komisjastwierdziła
tamże,iżprzywoływaneprzezstronyprzepisyczterechKGmającharakterzwyczajowy,ajeślistronanie
uznajezwyczajowegocharakteruniektórychpostanowień,wtymwypadkuKGIII,tociężardowodutego
faktuspoczywananiej.Orzeczeniedostępnenahttp://archive.pca-cpa.org/ET04ee7b.pdf?fil_id=145.
