Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nsubstancjanierozpuszczalna”oznaczaumowniesubstancjętrudno,azwłaszcza
bardzotrudnorozpuszczalną.
Miarąrozpuszczalnościdanejsubstancjijestjejilośćwkonkretnejilościrozpusz-
czalnikalubroztworu,dlategowyrażasięwróżnychjednostkach-najczęściejjest
toilośćgramówsubstancjirozpuszczonejw100grozpuszczalnikaprzycałkowitym
nasyceniuroztworuwdanejtemperaturze.
Rozpuszczalnośćsubstancjizależyodtemperatury(dlaroztworówgazówtakże
odciśnienia)orazodnaturysiłwzajemnegooddziaływaniamiędzyskładnikiemroz-
puszczonymirozpuszczalnikiem.Wpływtemperaturynarozpuszczalnośćzależyod
efektucieplnegotowarzyszącegoprocesowirozpuszczania.Jeżeliprocesrozpuszcza-
niasubstancjiwdanymrozpuszczalnikujestprocesemegzotermicznym,tzn.ciepło
rozpuszczaniamawartośćujemną,wówczaswzrosttemperaturypowodujeobniżenie
rozpuszczalności.
Odwrotnie,gdyciepłorozpuszczaniamawartośćdodatnią(conajczęściejma
miejsce),tzn.procesowirozpuszczaniadanejsubstancjiwrozpuszczalnikutowarzyszy
pochłanianieciepła(procesendotermiczny),wówczasrozpuszczalnośćrośniewraz
zewzrostemtemperatury.
Większośćsolinieorganicznychmadodatniewartościciepłarozpuszczaniawwo-
dzieidlategoichrozpuszczalnośćwtymrozpuszczalnikuwzrastazewzrostemtem-
peratury.Solioujemnejwartościciepłarozpuszczaniawwodziejestznaczniemniej
(np.Na
2
SO
4
,Na
2
CO
3
.H
2
O);rozpuszczalnośćtychsolizewzrostemtemperaturymaleje.
Rozpuszczaniezwiązkóworganicznychtakżejestzregułyprocesemendotermicznym.
Dlaróżnychcieczymieszającychsięzesobąwograniczonymstopniu,wpływ
temperaturynarozpuszczalnośćjestbardzozróżnicowany(więcejinformacjinaten
tematznajdujesięwpodręcznikachdochemiizycznej).
Rozpuszczalnośćwszystkichgazówwwodziemalejezewzrostemtemperatury,
rośnienatomiastzewzrostemciśnienia.Procesrozpuszczaniagazówwcieczachma
częstocharakternietylkozyczny,aletakżedodatkowochemiczny,np.:HCl,NH
3
lubCO
2podczasrozpuszczaniawwodzie,częściowozniąreagują.Rozpuszczalność
takichgazówjestznaczniewiększaniżgazów,któreniereagujązwodą.
3.3.
Roztwarzanie
Wodróżnieniuodrozpuszczania,którejestprocesemzycznym(jakwcześniejwspo-
mnianomogątemutowarzyszyćpewneprocesychemiczne),roztwarzaniemnazywa
sięprocesprzeprowadzaniatrudnorozpuszczalnejsubstancjidoroztworuwwyniku
nieodwracalnychreakcjichemicznych.Substancjąroztwarzającąnajczęściejroztwory
3.Podstawowewiadomościoroztworachwodnych
51