Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TakwięcwujęciuLewisakwasamirównieżjonymetalitworzącekompleksy,
azasadamiligandyzwolnymiparamielektronów.Teoriatadobrzetłumaczyzjawiska
adsorpcji(np.natlenkuglinu)ikatalizy.
TeoriaUsanowicza
JeszczebardziejogólnąteoriękwasówizasadogłosiłM.I.Usanowicz.Wteoriitej
kwasydefiniujesięjakosubstancjezdolnedooddaniakationu,łączącesięzanionami
lubelektronamibądźneutralizującezasadyzwytworzeniemsoli.Natomiastzasadajest
substancjązdolnądooddaniaanionulubelektronówłączącychsięzkationamibądź
neutralizującąkwasyzwytworzeniemsoli.Oznaczato,żeteoriaUsanowiczaobejmuje
wszystkiedotychczasomówioneteoriekwasówizasad,aponadtoreakcjeredoks.
Twardeimiękkiekwasyizasady
W1963rokuA.G.Pearsonogłosiłteoriętwardychimiękkichkwasówizasad(HSAB-
HardandSofAcidsandBases)określającąreaktywnośćkwasówizasadzteoriiLewisa.
Kwasytwardecharakteryzująsięmałąpolaryzowalnością(np.H
+,Mg2+,Co2+,Al3+,
K
+
),amiękkie-dużąpolaryzowalnością(Ag
+
,I
2
,Hg
2+
,Pb
2+
,Fe
3+
).Donoryelektronów
omałejpolaryzowalnościzaliczasiędozasadtwardych(H
2O,OH
-,Cl-,NH
3,NO
-),
2
aodużejpolaryzowalności-dozasadmiękkich(I
-,SCN-,S2-,S
2O
3
2-).Kwasytwarde
przedewszystkimreagująztwardymizasadami,akwasymiękkiezmiękkimizasadami.
Rozgraniczeniatenieostre;możnasformułowaćskalętwardości,wktórejwy-
różniasiętakżekwasyizasadyowłaściwościachpośrednich.TeoriaHSABwyjaśnia
mechanizmzachodzeniawielureakcjizwiązkównieorganicznychiorganicznych.
TrwałośćCH
4
iCF
4
tłumaczyteoriaHSABtym,żeCH
3
+
+H
-
parąmiękkiegokwasu
imiękkiejzasady,zaśCF
+
3
iF
-
parątwardegoakceptoraztwardymdonorem,aponadto
charakteryzująsięsymetrycznym(tetraedrycznym)rozmieszczeniemjednakowych
ligandówwokółcentralnegoatomuwęgla.NatomiastniskątrwałośćCH
2F
2tłumaczy
siętym,żeskładasięonzmiękkiegokwasuitwardejzasady.
4.2.
Dysocjacjaelektrolityczna
ANNAPETRUCZYNIK
Wszystkiesubstancjechemicznemożnapodzielićnaelektrolityinieelektrolity,wzależ-
nościodtego,czyrozpuszczającsięwwodzielubinnychrozpuszczalnikachtworząjony
dodatnieiujemne,czyliulegajądysocjacjielektrolitycznej.Roztworywodneelektrolitów
62
CZĘŚĆI.Teoretycznepodstawychemiianalitycznej