Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Opornośćkeratynypowodujeochronęnaskórkaprzedczynnikamimechanicz-
nymi,chemicznymi(główniekwasami)ipromieniamipozafioletowymi(zgru-
bieniewarstwyrogowejprzyopalaniu).
Okresprzejściakeratynocytuzwarstwypodstawnejdorogowej(turnovertime)
zostałwyliczonynapodstawiebadańautoradiograficznychiwynosi26–28dni,
przyczympołowategookresuprzypadanawarstwęMalpighiego,apołowana
warstwęrogową.Wchorobachskórycechującychsięwzmożonąproliferacjąna-
skórka,np.włuszczycy,okrestenulegaznacznemuskróceniu.
Różnicowaniekeratynocytówjestzłożonymprocesem,zależnymodróżnych
typówcytokeratyn,będącychwistociefilamentamipośrednimi.Zastosowanie
przeciwciałmonoklonalnychprzeciwkocytokeratynompozwoliłonawykazanie
ichroliwwytwarzaniukeratyny,będącejgłównymproduktemzróżnicowanego
terminalniekeratynocytu.Wnormalnymnaskórkuwystępujągłówniecytokera-
tynyoznaczonenumerami1,5,10,11,14i15.Cytokeratyny1i10,obecne
wwarstwachsuprabazalnychnaskórka,orazcytokeratyna5,występującawyłącznie
wwarstwiepodstawnej,sąmarkeramiprawidłowegoróżnicowaniasiękeratyno-
cytów.Ekspresjacytokeratynzmieniasięznaczniewnowotworachwywodzą-
cychsięznaskórka,cozostałowykorzystanewdiagnostyceonkologicznej.
Włagodnychprocesachproliferacyjnychwystępujegłówniekeratyna6i16.Jed-
nymznajważniejszychczynnikówkontrolującychprocesproliferacjiiróżnico-
waniakeratynocytówjestTGF-beta(transforminggrowthfactor-beta),którypro-
dukowanyjestprzezkomórkinaskórka.
Wwynikuróżnicowaniasiękeratynocytówdochodzidowykształceniako-
mórekzawierającychkeratynę,którejgłównąmasęstanowiącytokeratynyoraz
białkawiążącefilamentypośrednie(np.filagryna).Filagrynaorazdwainnebiał-
ka:inwolukrynailorikrynasąmarkeramiterminalniezróżnicowanychkeratyno-
cytów(korneocytów).
Prekursoremfilagrynyjestprofilagryna,występującawziarnistościachkomó-
rekwarstwyziarnistejnaskórka.Profilagrynaulegaproteoliziedofilagryny,
areakcjatazachodzipodczasprzejściakeratynocytudowarstwyrogowej.Wy-
tworzonafilagrynaagregujefilamentycytokeratynoweistądwywodzisięjejna-
zwa(zang.filamentaggregatingprotein).Wprzeciwieństwiedofilagrynyicyto-
keratyn,tworzącychrdzeńkeratynocytu,inwolukrynajestprekursoremnieroz-
puszczalnychbiałek,stanowiącychwewnętrzną„kopertę”keratynocytuwarstwy
rogowej.Wwielustanachprzebiegającychznieprawidłowymróżnicowaniemin-
wolukrynawystępujewniższychwarstwachnaskórka.Głównymskładnikiem
„koperty”keratynocytujestlorikryna(loricrin),ostatniabiałkowasubstancjasyn-
tetyzowanaprzezkeratynocytwprocesieróżnicowania.
Istotnymczynnikiemregulującymhomeostazękomórkowąwnaskórkujest
zjawiskoapoptozy(apoptosis),czylizaprogramowanejśmiercikomórki.Wwa-
runkachprawidłowychmożnaporównaćapoptozędoprocesukońcowego(termi-
nalnego)różnicowaniasiękeratynocytów.
18
