Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zębowymiżuchwyiszczęki.Zasadnicząfunkcjąjamyustnejjestwstępnamecha-
nicznaobróbkapokarmu-zostajeonrozdrobniony,zmiażdżonyizmieszanyze
śliną,dziękiktórejmożliwajestteżwstępnahydrolizawęglowodanów.Przyudzia-
lejęzykaformowanyjestkęspokarmowy,któryprzesuwanyjestwkierunkugardła
inastępniepołykany.
Opróczobróbkimechanicznejichemicznejdopozostałychfunkcjijamyustnej
należą:
•funkcjazmysłowa(zmysłsmaku);
•funkcjaartykulacyjna(mowa);
•funkcjaoddechowa(jakoalternatywnypoczątekdrógoddechowych);
•funkcjaobronna(dziękiobecnościkomórekżernych,immunoglobulinytypuA
-IgA,lizozymu,laktoferrynyiinnychsubstancjiobecnychwślinie);
•funkcjaresorpcyjna(szybkiewchłanianielekówzokolicypodjęzykowej).
Ślinianki
Jamaustnazawieralicznegruczołyślinowe,wśródktórychwyróżnićnależytrzy
parygłównych:śliniankiprzyuszne(tzw.przyusznice),śliniankipodżuchwowe
ipodjęzykowe.
Przyusznicesąnajwiększymigruczołamiślinowymi.Zlokalizowanesąwdole
zażuchwowym(tużzaramieniemżuchwy,doprzoduoducha).Odpowiadajązawy-
dzielaniedużychilościwodnistejśliny,którajestwydzielanadojamyustnejzapomo-
cąprzewoduprzyusznicowegoStentona.
Śliniankipodżuchwowesąopołowęmniejsze,leżąwprzestrzenipodżuchwo-
wejisąłatwowyczuwalnepodczasbadaniapalpacyjnego.Wydzielająślinęmieszaną
(śluzowo-wodnistą),któraodprowadzanajestdojamyustnejprzewodemWhartona
najczęściejwrazzprzewodemwiększymśliniankipodjęzykowejnamięskupodjęzy-
kowymwdniejamyustnej.
Śliniankipodjęzykowesąnajmniejszymiześlinianekgłównych,leżąbezpo-
średniopodśluzówkąnamięśniużuchwowo-gnykowym.Wydzielajągęstąśluzową
ślinę.
Język
Językjestnajważniejszymnarządembiorącymudziałwartykulacjimowy,odpowiada
zazmysłsmaku,umożliwiaformowanieiprzesuwaniekugardłukęsówpokarmu.
Anatomicznieczęścijęzykamożnapodzielićnanasadę,trzonikoniec.Nagrzbie-
cieibrzegachjęzykaznajdująsięlicznebrodawki(okolone,nitkowate,grzybowate
liściaste)zawierającereceptoryzwanekubkamismakowymi.Człowiekmożeodróż-
nićniemalnieograniczonąilośćsmaków,którestanowiąkombinacjęczterechpodsta-
wowych:gorzkiego,słodkiego,kwaśnegoisłonego.
Językunerwionyjestruchowoprzeznerwpodjęzykowy(XII),aczuciowoprzez
nerwytrójdzielny(V),językowo-gardłowy(IX)ibłędny(X).
2
1.FIZJOLOGIAUKŁADUPOKARMOWEGO.HORMONALNAKONTROLAPOBIERANIAPOKARMU