Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.10.
Regulatoryłaknieniasyntetyzowaneobwodowo
1.10.1.
Hormonyuwalnianewadipocytachleptyna
Leptynajesthormonembiałkowym,któryzostałodkrytyw1994r.przezzespół
naukowyZhang.Nazwahormonuwywodzisięodgreckiegosłowaleptos,oznaczają-
cegoDszczupły”.Leptynajestpeptydemodpowiedzialnymzagospodarkęenergetycz-
organizmuiwykazujedziałanieanoreksygenne,czylihamująceapetyt.Zarówno
ugryzoni,jakiuczłowiekaleptynajestsyntetyzowanajakobiałkozbudowaneze
167aminokwasów(proleptyna),odktóregoodłączanyjestpeptyd21-aminokwaso-
wy,stanowiącysekwencjęsygnałową.Pojejodcięciuleptynawydzielanajestdokrwi
jakobiałkoskładającesięze146aminokwasówomasiecząsteczkowej16kDa.Lep-
tynanależydorodzinyhelikalnychcytokinklasyI.Najejstrukturęskładająsięcztery
antyrównoległehelisy(A,B,CiD).Biologicznedziałanieleptynyjestzwiązanezjej
oddziaływaniemnaswoistyreceptorOB-R(nazwastosowanazamienniezLepR).
Istniejeconajmniejsześćizoformreceptoraleptyny(OB-Ra,OB-Rb,OB-Rc,OB-Rd,
OB-Re,OB-Rf),przyczymizoformaOB-Rdzostaładotychczaszidentyfikowanaje-
dynieumyszy,aOB-Rf-tylkouszczurów.Izoformytezawierająidentycznedomeny
pozakomórkowe(podjednostkiN-końcowe),odpowiedzialnezawiązanieligandu,
orazdomenyśródbłonowe,różniąsięnatomiastdługościąiskłademaminokwaso-
wymsekwencjidomenwewnątrzkomórkowych(podjednostekC-końcowych),które
pełniąfunkcjętransdukcjisygnałudownętrzakomórki.Izoformypodzielononatrzy
klasy;stanowiąjeformadługa,mającapełnązdolnośćsygnalizacyjną(OB-Rb),formy
krótkie(OB-Ra,c,d,f)orazreceptorrozpuszczalny,pozbawionypodjednostkiprzez-
błonowejiwewnątrzkomórkowej,będącybiałkiemwiążącymleptynęiodgrywającym
rolętransporteraleptynywsurowicy(OB-Re).
LeptynajestproduktemgenuOB(homologumysiegogenuotyłościob),zloka-
lizowanegona7.chromosomie(7q31.3).Jestsyntetyzowanaiwydzielanagłównie
przezkomórkibiałejtkankitłuszczowejorazwmniejszymstopniuprzeztkankę
tłuszczowąbrunatną,łożysko,jajniki,gruczołsutkowy,mięśnieszkieletowe,żołą-
dek,wątrobęiprzysadkęmózgową.Stężenieleptynywekrwijestproporcjonalne
doilościtkankitłuszczowejorganizmu,dlategouosóbzotyłościąobserwujesię
wyższestężenietegohormonuwporównaniuzosobamizprawidłowąmasąciała.
Obserwowanahiperleptynemiawstanieotyłościsugeruje,żewiększośćludzioty-
łychniejestwrażliwanaendogenniewyprodukowanąleptynę.Stężenieleptynyjest
równieżzależneodpłci.Ukobietjestonowyraźniewyższeniżumężczyznztaką
samąwartościąwskaźnikamasyciałaBMI(bodymassindex).Zjawiskotomożna
tłumaczyćwystępowaniemukobietwiększejilościtkankitłuszczowejpodskórnej,
którauludziwykazujewyższypoziomsyntezyleptynyniżtkankatłuszczowatrzewna.
Leptynajestwydzielanapulsacyjnieorazwykazujerytmdobowy-zwysokimistęże-
niamiwgodzinachnocnychorazniskimiwewczesnychgodzinachpopołudniowych.
32
1.FIZJOLOGIAUKŁADUPOKARMOWEGO.HORMONALNAKONTROLAPOBIERANIAPOKARMU