Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
imucyny).Ślinajestpłynemhipotonicznymwstosunkudoosocza,odużejzawarto-
ścianionówwodorowęglanowych(HCO
3
-)ijonówpotasowychK+.
Ślinawydzielanajestprzezgruczołyślinowezwaneśliniankami:śliniankiprzy-
uszne,podżuchwowe,podjęzykoweorazlicznedrobnegruczołyślinowerozsiane
wbłonieśluzowejjamyustnej.Zewzględunaskładwydzielanejślinyśliniankimoż-
napodzielićna:
•śluzowe-zawierajątylkokomórkiśluzowe,wytwarzająślinęlepką,gęstązawiera-
jącąmucyny,lipazęiwęglowodany(śliniankapodjęzykowaorazdrobneślinianki
jamyustnejzwyjątkiemgruczołówvonEbnera);
•surowicze-komórkisurowicze,wytwarzająwodnistąślinęzawierającąamylazę
orazpolisacharydy(śliniankaprzyuszna,gruczołyvonEbnera);
•mieszane-wytwarzająślinę,którejskładzależyodstosunkuilościowegokomó-
rekgruczołowych(śliniankapodżuchwowa).
Dobodźcówstymulującychwydzielanieślinynależą:
•pobudzeniereceptorówsmakuunerwionychprzeznerwyczaszkoweVIIiIX;
informacjadocieradoośrodkówsmakuwrdzeniuprzedłużonymipobudza
układprzywspółczulny,zktóregoimpulsydocierajądoślinianek.Pobudzenie
przywspółczulneodpowiadazasekrecjędużychilościwodnistejśliny;
•włóknawspółczulnezsegmentówpiersiowychrdzeniakręgowego;cociekawe,
uczuciesuchościwjamieustnejpodczasstresuniejestwywołanehamującym
wpływemukładuwspółczulnego;pobudzeniewspółczulnewpływanainnyskład
śliny(więcejmakromolekuł,bardziejgęstaślina)iodpowiadazatransportśliny
zezrazikówdogłównychprzewodówślinowych;
•odruchżucia(Vnerwczaszkowy;aktywacjaukładuprzywspółczulnego);
•zapach-nadrodzeodruchowejpobudzawydzielanieślinianekpodżuchwowych;
•suchośćwjamieustnej;
•ból,odruchwymiotny,refluksżołądkowy.
Zwiększeniewydzielaniaślinynastępujegłówniewwynikudziałaniaukładu
nerwowego,przyczymreakcjaślinianeknaspożyciepokarmumacharakterodruchu
bezwarunkowego,anawidokizapachpokarmu-odruchuwarunkowego.
Prędkośćpodstawowegowydzielaniaślinywahasięwprzedziale0,3-0,5ml/min,
podczasgdystymulowanewydzielanieślinyzachodzizprędkością5ml/min.Ślinian-
kiwydzielajądojamyustnej1,5-2,0lślinynadobę.
Rolaślinywkontekścietrawieniaiwchłanianiapokarmupoleganazmięk-
czeniukęsówpokarmowych,pokrywaniuichśluzemorazrozpuszczaniuskładni-
kówpokarmowych,jakrównieżiwstępnymtrawieniuwęglowodanówitłuszczów.
Pozostałefunkcjeślinyprzedstawiatabela1.4.
1.4.SOKIŻOŁĄDKOWO-JELITOWE–CZYNNOŚĆEGZOKRYNNAPRZEWODUPOKARMOWEGO
15
