Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dążącymidoutrzymaniarównowagienergetycznejorganizmu.Mechanizmytezosta-
łysformułowanewpostacitrzechteorii.
1.Teoriaglukostatycznazakłada,żepobudliwośćośrodkówpokarmowychjestza-
leżnaodstężeniaglukozywekrwi.Zwiększeniejegowartościpoposiłkuprzyczynia
siędohamowaniałaknienia(poprzezbezpośredniezahamowaniepodwzgórzowe-
gotzw.ośrodkagłoduipobudzenietzw.ośrodkasytości),natomiastzmniejszenie
wyzwalastanprzeciwny-pobudzałaknienie.Hamującywpływglukozynaprzyj-
mowaniepokarmuwiążesięrównieżzdziałaniempośrednim,polegającymna
hamowaniuprzezglukozęuwalnianiagreliny-hormonuoreksygennego.
2.Teoriaaminostatycznazakłada,żeaminokwasyiichmetabolitystanowiąklu-
czoweczynnikideterminująceuczuciesytości.Zmianywstężeniuaminokwasów
wekrwiregulująprzyjmowaniepokarmu,podobniejakzmianystężeniaglukozy.
Spożyciebiałkaiwkonsekwencjizwiększeniestężeniaaminokwasówwekrwi
zmniejszauczuciegłoduiprzyjmowaniepokarmu,natomiastzmniejszeniestę-
żeniaaminokwasówpowodujezwiększeniespożyciapokarmu.Ponadtoamino-
kwasydziałająhamująconapobieraniepokarmupośrednioprzezstymulowanie
uwalnianiapeptydówanoreksygennychwprzewodziepokarmowym,takichjak
CCK,PYYiGLP-1.
3.Teorialipostatycznaopisujezwiązekmiędzypobieraniempokarmuazawarto-
ściątkankitłuszczowejworganizmie.Teoriatazostałaprzyjętawlatach90.XXw.
poodkryciuleptyny-tzw.hormonusytościuwalnianegozadipocytów.Wmode-
lutymistotnąrolęprzypisujesięzdolnościtkankitłuszczowejdowytwarzania
sygnału(leptyny),którynastępnieprzekazywanyjestdoośrodkówmózgowych
związanychzkontroląłaknienia.Zwiększenieilościtkankitłuszczowejprowadzi
dozwiększonejsyntezyiuwalnianialeptyny,coprzyczyniasiędowzrostuwydat-
kowaniaenergiiizmniejszeniaprzyjmowaniapokarmów.Odwrotnie-zmniej-
szenieilościtkankitłuszczowejprowadzidozmniejszonejsyntezyiuwalniania
leptyny,coskutkujeograniczeniemwydatkowaniaenergiiizwiększeniemprzyj-
mowaniapokarmów.
Wdługotrwałejregulacjiprzyjmowaniapokarmuuczestnicząrównieżsygna-
łytermiczne.Teoriatermostatycznaopisujezależnościmiędzytemperaturąciała
iotoczeniaałaknieniem.Zakłada,żeutrzymywaniestałejtemperaturyciałastanowi
istotnyczynnikwpływającynastymulowanielubhamowaniepobieraniapokarmu.
Zgodniezkoncepcjąwzrosttemperaturyciałasłużyjakosygnałsytości.Ponadto
teoriataopierasięnaobserwacji,żewysokatemperaturaotoczenia-odbieranaprzez
termoreceptoryobwodoweiośrodkowe-hamujełaknienie,abyzapobiecwytwarza-
niunadmiernejilościciepławorganizmie,natomiastniskatemperaturawywołuje
działanieodwrotne.
1.9.SYGNAŁYOBWODOWEZWIĄZANEZKONTROLĄHOMEOSTAZYENERGETYCZNEJ
31