Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Wstęp
sobąnadwasposoby.Popierwsze,każdyznichnawiązujedowcześniejistnieją-
cegodyskursunaukowego.Podrugie,mieszcząsięwramieteoretycznej,wyzna-
czanejprzezwspomnianeujęciesystemowe:pokazują,wjakisposóbwytwarzana
iprzetwarzanajestkomunikacjaprawnaizjakichpowodówszanseludzinaudział
wniejróżniąsię.Pozwalającnazestawieniezesobąróżnorodnychtematycznie
imetodyczniepracbadawczych,ujęcietojawisięwięcjakowspólnymianownik
dlaróżnorodnychzainteresowańnaukowychipraktycznychpodejmowanychpod
szyldemdostępudoprawa.
Gdychodziopierwszewspomnianezagadnienie,książkarozpoczynasięod
swoiściefenomenologicznegopytania,jakwłaściwiedefiniujesięwdyskursiepub-
licznymdostępdoprawa.Stawiatopytanie,rozpatrującuzasadnieniadlaszeroko
podzielanegoprzeświadczenia,żeprawopowinnobyćdostępne.Rozważakilka
szerokichodpowiedzinatopytanie,zrekonstruowanychnapodstawieliteratury,do-
chodzącdoprzekonania,żetrudnoznaleźćdlanichwspólnymianownik.Odkrywa
wtensposób,żepowszechniewyrażanypogląd,iżprawopowinnobyćdostępne,
możewpraktyceoznaczaćwieleróżnychrzeczy.Żadnezopisywanychuzasadnień
nieokazujesięteżkompletne,toznaczynieobejmujewszystkichdającychsiępo-
myślećujęćdostępudoprawa.
Tostwierdziwszy,książkastarasięzrekonstruowaćzawartośćprogramówpoli-
tykpublicznychnarzeczdostępudoprawa.Wychodziodprzypuszczenia,żeione
mogąbyćpodpewnymiwzględamijednostronnelubniewystarczające.Chcącje
zweryfikować,przedstawiazałożeniaiwłasnościnarzędzistosowanychnaświecie,
ponowniedostrzegającznacznezróżnicowanieiistotnesprzecznościaksjologiczne
iprakseologiczne.
Poszukującpunktuarchimedesowego,wkolejnymrozdzialeksiążkakontra-
stujeobydwawspomnianeobszarydyskursupraktycznegozteoretycznymdorob-
kiemsocjologiiprawa,pokazując,jakmożnaulokowaćtematykędostępudoprawa
wszerszychramachpojęciowychtejdyscypliny.Choćwprzedstawionychpracach
możnadostrzecpewnąciągłość,uwzględnioneujęciateoretyczneokazująsięrów-
nieżdośćzróżnicowane.Dlategotęczęśćksiążkikończykonstatacja,żejeżelichce
sięwsposóbspójnypodejmowaćzagadnieniedostępudoprawa,należytoczynić
przyodwołaniusiędoteorii,którapozwalazintegrowaćróżnewątkidostrzeganewe
wcześniejszychbadaniachsocjologicznoprawnych,uwzględnićdorobekdyskursu
prawniczegoizwiązanegozpolitykamipublicznymi,atakżewynikiróżnorodnych
badańempirycznychwinnychtradycjach.Przegląddostępnychmożliwościprowa-
dzidowniosku,żeteoriątakąjestteoriasystemówspołecznychNiklasaLuhmanna.
Przyużyciujejzałożeńformułujesięsocjologiczneujęciedostępudoprawa,
mająceintegrowaćróżneintuicjewyrażanewewcześniejprzeanalizowanychdys-
kursachisiłąrzeczydośćabstrakcyjne.Stwierdzaono,żedostępdoprawatopraw-
dopodobieństwo,żekomunikacjeformułowanewsystemieprawnymrozumianym
jakokognitywnieotwarty,leczoperacyjniezamkniętypodsystemspołeczny,będą
