Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
44
Przekład—dialogkultur—kulturybliskie
niewerbalną(przykładowo:nazadaneprzeznadawcępytanieodbior-
careagujepotakującymlubprzeczącymgestemgłowy).
Stwierdzenie,żedialogmożliwyjesttylkoiwyłączniewsytua-
cjibezpośredniegospotkania,wydajesięwięczbytkategoryczne,co
podkreślarównieżdefinicjadialogukultur.Przyczynatakkategorycz-
negopostawieniaproblemuprzypuszczalnietkwiwfakcie,żepisząc
okomunikacjipośredniej,badaczeuwzględniająkomunikacjęzapo-
średnictwemśrodkówspołecznegokomunikowania(massmediów),
awniejdominująsytuacje,którychistotapoleganienadążeniudo
dialogu,lecznaprzekazywaniuinformacji,częstomającychcharakter
ukierunkowany,obliczonychnakonkretną,zgóryzałożonąreakcję
odbiorcy,anierzadko—charakterpropagandowy.Tymczasemspotka-
niemiędzykulturowemożebyćzapośredniczonerównieżprzezinne
formyprzekazukultury,nieobliczonenakomunikacjęmasową,choć
podobniejakona,mającecharakterspołeczny.Mediumtoopróczmass
mediówtakżeróżneformysztuki:książka,film,teatritp.Sytuacjadia-
logowazachodzinietylkopomiędzydwomapodmiotamiosobowymi,
możedoniejdojśćrównieżmiędzypodmiotemosobowyminieoso-
bowymorazmiędzydwomapodmiotaminieosobowymi.Możemy
mówićodialogumiędzyróżnymigrupamispołecznymiorazkultu-
rami.Odialogumiędzykulturowymmówisięwtedy,gdyobiestrony
reprezentująodmiennekultury,odmiennedoświadczeniahistoryczne
iwzorykulturowe,gdyobapodmiotywywodząsięzniejednakowego,
awkomunikacjizapośredniczonejnawetzniejednoczesnegokontek-
stukulturowego.Cechękażdejkulturystanowijejciągłazmienność,
stanpermanentnegorozwoju,wzwiązkuztymrównieżdialogkultur
niejestzjawiskiemostateczniezamkniętym,leczprocesem95.Można
zatemprzyjąć,żejesttozjawiskodwuwymiarowe,zachodzącetuite-
razwformiekonkretnegospotkaniaoraz—napoziomiekulturjako
kategoriispołecznych—będąceprocesemhistorycznym,realizującym
sięwdłuższejperspektywieczasowejprzezposzczególnespotkania,
przyczymefektowychspotkańdecydujeocałokształciedialogu:im
silniejszyrzeczywistyefektdialogowyspotkaniamiędzykulturowego,
tymintensywniejszydialogkultur.
JerzyMikułowskiPomorskizwracauwagę,żewobecnowychform
komunikacjiinaczejnależyspojrzećnarelacjęmiędzynadawcąaod-
biorcą:oodbiorzekomunikatu—takżewkomunikacjiniebezpośred-
niej—niedecydujejużwyłącznieintencjanadawcy,leczintencja
odbiorcy;fl[ł]przekazjestadekwatny,ponieważodbiorcatakgo
95
Zob.E.Czaplejewicz:Wprowadzeniedopragmatycznejteoriidialogu.W:Dialog
wliteraturze…,s.19—25.
