Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Edukacja,(nie)równośćirywalizacja.Teoretyczneinterpretacje
23
renwystartowały”później(latestarters)32.Osobyznszybkiejścieżki”częściej
uzyskująwysokąpozycjęspołecznąizazwyczajdochodzidotegowcześniej.
Większajestteżichnmaksymalniemożliwadouzyskaniapozycja”oraznmini-
malniezwykleuzyskiwanapozycja”
33
.Mamytutajdoczynieniazezjawiskiem
pozytywnejstygmatyzacji.Wobecosób,któreweszłynanszybkąścieżkę”,
używasiętakichokreśleń,jak:osobaowysokimpotencjale,nsupergwiazda”,
nszybkobiegacz”czynchodzącypowodzie”34.JakpiszeRosenbaum,nmodel
turniejowyakcentujekluczowąrolękażdejporażkiwrywalizacji,ponieważ
wykluczaonajednostkęzgłównegoturnieju”35.
WracającdopoglądówRalphaTurneramożnastwierdzić,iżpozornie
mogłobysięwydawać,żekategoriaruchliwościsponsorowanejniejestade-
kwatnymnarzędziemdoanalizywspółczesnejrzeczywistościedukacyjnej,
wtymtakżefunkcjonowaniaelitarnychszkółśrednich.Nakażdymbowiem
etapiezdobywaniawykształceniadochodzidonieustannejkonkurencji.Zwią-
zanajestonazselekcjąocharakterzedoszkolnym(przyjęciadookreślonych
placówek),wewnątrzszkolnym(ocenyiróżnegotypurankingiuczniowskie
czyróżnegotypungrupowaniauczniów”[tracking]zewzględunaichzdol-
nościlubwynikinauczania)orazposzkolnym(wszczególności–egzaminy
nazakończenieszkołyśredniej,determinującewdużejmierzeedukacyjną
przyszłośćuczniów).Istotąideologiiruchliwościsponsorowanejjestpozba-
wianiedostępudookreślonychplacówekedukacyjnych(iokreślonegotypu
wykształcenia)pewnychgrupludzi–zuwaginaichcechy,główniewspo-
mnianejużpochodzeniespołeczne,aletakżepłećczyrasę.Obecniesytuacja
wtymzakresiezmieniłasię;oliberalnejideimerytokracjiwtakisposóbpisa-
łamwksiążceEdukacjai(nie)równośćspołecznakobiet.Studiumdynamikidostępu:
nujejpodstawleżyrezygnacjazesencjalizmuwpostrzeganiujednostki(…).
Wpraktycepolitycznymideałemstająsięzasadyrównościdostępuirówno-
ścimożliwości(szans)(…).Merytokratycznaideologia(…)znositradycyjne
wykluczaniezgóry(…).Chłopiirobotnicy,czarni,wreszciekobietyniesą
jużzzasadypozbawianiszansynasukces”
36
.Możnatutajtakżeprzedstawić–
przytaczajączaZbyszkiemMelosikiem–poglądynamerytokracjęD.Bella:
nWartododać,żeideaspołeczeństwamerytokratycznego,opierającegosięna
zasadzie«równościmożliwościnawstępie»(lecznie«równościrezultatów
nakońcu»),jestwyprowadzonaz«fundamentalnegodogmatuklasycznego
32Tamże,s.200.
33Tamże.
34Tamże.
35
Por.J.E.Rosenbaum,TournamentMobility:CareerPatternsinaCorporation,nAdministrative
ScienceQuarterly”1979,Vol.24,No.2,s.231.
36Por.A.Gromkowska-Melosik,Edukacjai(nie)równośćspołecznakobiet.Studiumdynamiki
dostępu,Kraków2011,s.137–138.
