Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
E.Nowak,K.M.Cern,Ethoswżyciupublicznym,Warszawa2008
ISBN978-83-01-15402-8,©byWNPWN2008
WPROWADZENIE
czteryklasycznewykładnietegopojęcia,wskazaneprzezForschnera27:
1.Normawtechniczno-empirycznymznaczeniutegoterminuoznacza
standard,jakispełniaćpowinnyprzedmiotyzaliczanedotejsamejklasy.
Dostandardutegonależyzestawwłasności,które–„zestrojone”wprzed-
miociewedługwymaganychproporcji–pozwalajązaliczyćgodoowej
klasy.Naprzykładparmezanspełnianormę,jeślijegokonsystencja,twar-
dość,aromat,smak,barwa,składchemiczny,czystośćbiologicznairegion
produkcjiodpowiadająstandardowi(standardytakieokreślaobecnieusta-
wodawstwoeuropejskie).Jeśliprzedmiotniespełniawymogówokreślo-
nychstandardami,zostajeonwyłączonyz„klasy”(zdyskwalifikowany).
2.Normawznaczeniuideału,resp.idealnegowyobrażeniadoskonałego
przedmiotu(stanurzeczy).Pojęcienormyjestwtakimprzypadku„po-
jęciemgranicznym”:jeśliprzedmiotwjakimśstopniuodbiegaodnormy,
tospełniaonjątylkowsposóbprzybliżony.Rzeczywistestanyrzeczy
zawszeodbiegająodideału:np.wykresfigurygeometrycznezawsze
obarczonyjestniedoskonałościamiistanowizaledwieprzybliżonyobraz
formyidealnej.
Równieżdemokratycznarzeczywistośćodbiegaodfilozoficzno-racjo-
nalnychideałów,tak,jakodswychideałówodbiegakulturowarzeczywi-
stość.Ideałypełniąjednakbardzoważnąfunkcję:stanowiąonepunkty
orientacyjnedlaludzkichdziałańiświatakreowanegoprzezczłowieka.
Służąteżzaniezwykleważnypunktodniesieniadlaregułstanowionych
przezludzi(np.ideałysprawiedliwości),aczkolwiekregułytemająrów-
nieżwieleinnych,bardziejpraktycznychpunktówodniesienia,takichjak
potrzebyindywidualneispołeczne.Winnymjeszczerozumieniuideał
(normawrozważanymznaczeniu)oznacza„typidealny”:dlaprzykładu,
„typidealnegostudenta”składasięzprzymiotówwnasileniunietylko
ponadprzeciętnym,leczwogólenierzeczywistym:wybierającykierunek
studiówwsposóbprzemyślany–jakodziedzinęsamorealizacji,znający
prawdopodobieństwozatrudnieniawpozyskiwanejprzezsiebieprofesji,
mającysilnąmotywacjędosamokształcenia,zainteresowany,konstruk-
tywny,krytyczny,pilny,pracującysamodzielnieiregularnie,przygotowa-
nydorzeczowejdyskusji,punktualnyitd.
3.Normawrozumieniutechniczno-pragmatycznym:inaczejniżwpierw-
szejwykładnitegopojęciaidzietutajoregułyiprzepisypraktyczne,
stanowionewsposóbracjonalnyiprzybierająceformękonwencji.Reguły
teorganizujądziałaniacelowo-racjonalne,wskazującśrodkipozwalające
27Forschner,Norm,w:Höffe,LexikonderEthik,s.218–219.
37
