Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
EKSPANSJAKOMUNiZMUWEUROPiE
39
opanowaniutychziemprzezwojskaradzieckietrwałwpostaci
partyzantki(najdłużej,boażdo1950roku,naLitwie).Dalszelosy
czterechwcielonychrepublikzależnebyłyodprzemiandokonują-
cychsięwZSRR.ReformyGorbaczowaprzyniosłyimpierwsze
wolnewyborydorepublikańskichRadNajwyższychw1990ro-
ku-wewszystkichczterechrepublikachwygraneprzezopo-
wiadającesięzasuwerennościąfrontynarodowe.Rozwiązanie
ZSRRw1991rokuprzekreśliłoaneksjędokonanąponadpółwie-
kuwcześniej.
Drugafazaekspansjiradzieckiejbyłakonsekwencjązwy-
cięstwradzieckichwwojniezNiemcami.OfensywaArmii
Radzieckiejlatem1944rokuprzekroczyłaprzedwojennegra-
niceZSRR,wchodzącnaterytoriumPolski,Rumunii,Bułgarii,
aw1945rokutakżeCzechosłowacjiiWęgier.Wojskaradzieckie
wkroczyłyrównieżdopółnocnejczęściJugosławii(zBelgradem
włącznie),alewiększaczęśćterytoriumtegopaństwawyzwolona
zostałaprzezkierowanąprzezkomunistówArmięPartyzancką.
WkońcowejfaziewojnywojskaradzieckiezdobyłyBerliniza-
jęływschodniączęśćNiemiecporzekęŁabę.Porozumienieza-
wartenakonferencjipoczdamskiejwlipcu1945rokuoddawało
wschodniączęśćNiemiecpodokupacjęradzieckąidzieliłoBerlin
naczterysektory-amerykański,brytyjski,francuskiiradziecki.
Sumatychwydarzeńtworzyłaradzieckąhegemonięwewschod-
niejczęściEuropy.
Otym,czyhegemoniaradzieckabędzieoznaczałaustanowie-
niesystemukomunistycznego,zadecydowałapolitykaStalina.
Początkowotylkowjednympaństwiekomuniścimielitaksilną
pozycję,żenicniezagrażałoichwładzy-wJugosławii.Albania,
wktórejwyzwoleniuspodniemieckiejokupacjidecydującąrolę
odegrały,stworzoneprzyznacznejpomocyjugosłowiańskiej,
partyzanckieformacjepartiikomunistycznej,rządzonabyłaod
momentuwyzwoleniaprzezpartiękomunistyczną,wtymokre-
sieściśleuzależnionąodJugosławii.Wpozostałychpaństwach
wschodniejczęściEuropyistniałyrządykoalicyjne,wktórych
komuniściniezawszemielidominującąpozycję.
Eliminacjazrządówprzedstawicielipartiiniezależnychodko-
munistówrozpoczęłasięw1947rokuibyławoczywistysposób
