Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
BRZEMięHiSTORii
związanazzaostrzeniemkonfliktumiędzyZSRRamocarstwami
zachodnimi.Procestenmiałwprawdziecharaktersymetryczny,
gdyżw1947rokukomuniściwyeliminowanizostalizkoalicyj-
nychrządówBelgii,FrancjiiWłoch,alesytuacjawobuczęś-
ciachpodzielonejEuropybyłazasadniczoróżna.
WEuropieZachodniej(pozaHiszpanią,PortugaliąiGrecją)
istniaływtymczasierządydemokratyczne,wyłonionezwolnych
wyborów.Wniektórychztychpaństwkomuniścimielistosunko-
wosilnąpozycję(zwłaszczaweFrancjiiweWłoszech),aleni-
gdzieniezdobyliwięcejniż25%głosów.Ichusunięciezrządów
nieoznaczałowięczniszczeniademokracji.
WEuropieWschodniejbyłoinaczej.TylkowJugosławiiko-
muniścimielizdecydowanepoparciewiększościludnościinie
zawdzięczaliswejwładzyradzieckimbagnetom.Wpozostałych
krajachpozostawaliwmniejszości,choćpodtymwzględemist-
niałyznaczneróżnicemiędzyposzczególnymipaństwami.
Najsilniejsząpozycję(pozaKomunistycznąPartiąJugosławii)
miałaKomunistycznaPartiaCzechosłowacji.Byłatojedyna
partiakomunistycznawEuropieŚrodkowejiWschodniej,która
wokresiemiędzywojennymdziałałalegalnie.Czechosłowacjanie
miaławswejhistoriidoświadczeńwywołujących-jakwPolsce,
RumuniiczynaWęgrzech-obawyprzedhegemonizmemradzie-
ckim.NaczelerepublikistałprzedwojennyprezydentEdward
Beneš,którykierowałemigracyjnymrządemczechosłowackim
wczasiewojny.Czechosłowacjabyłateżbardziejnowoczesna,
wznacznymstopniuzsekularyzowana,czymróżniłasięodinnych
państwregionu.W1945rokukomuniściwygraliwolneiuczci-
wieprzeprowadzonewybory,stającsięnajsilniejsząpartiąkoali-
cjirządzącej.Wielopartyjnakoalicjaprzetrwaławtympaństwie
najdłużejidopierowlutym1948roku,wwynikuzamachustanu,
zastąpionazostaładyktaturąpartiikomunistycznej.UdziałZSRR
wtymzamachubyłpośredni.Wojskaradzieckiezostaływcześ-
niejwycofanezterytoriumCzechosłowacji,awczasieprzewrotu
ZSRRotwarcienieingerowałwsprawytegopaństwa.Prezydent
Benešiinnipolitycyopozycyjniwobeckomunistówzdawalisobie
jednaksprawęztego,żezbrojnyopórwobecprzewrotumożespo-
wodowaćradzieckąinterwencję.Cowięcej,wojsko,dowodzone
