Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2
Lekiwpływającenaukład
autonomiczny,nerwyobwodowe
imięśnie
Wprowadzenie
RóżaJuliaWiśniewska,
KonstantyWiśniewski
Układnerwowydzielimynadwiegłówne
części:ośrodkowyukładnerwowy(OUN)
orazobwodowyukładnerwowy,który
składasięz:somatycznegoukładunerwo-
wegoiautonomicznego(wegetatywnego)
układunerwowego.
Układnerwowysomatycznyjestzależ-
nyodwoli,kontrolujemotorycznefunkcje
ciała(ruch,oddychanie,postawa),uner-
wiamięśnieszkieletowe;rolęneuroprze-
kaźnikapełniwnimacetylocholina.
Układnerwowyautonomicznyunerwia
serce,naczyniakrwionośne,narządywe-
wnętrzne,gruczołyimięśniegładkie.Układ
tenjestniezależnyodnaszejwoli.Kontrolu-
jefunkcjęnarządówwewnętrznych,decy-
dujeotempieprzemianmetabolicznych
komórek,atakżeomagazynowaniuiwy-
datkowaniuenergii.Farmakologicznaregu-
lacjategoukładuprowadzidoskutecznej
terapiiwieluchoróbukładukrążenia,po-
karmowegoiukładuoddechowego.
Układautonomicznyskładasięzdwóch
części:
■
współczulnej(sympatycznej,adrener-
gicznej);
■
przywspółczulnej(parasympatycznej,
cholinergicznej).
Podstawątegopodziałuniejestanato-
mia,leczrodzajneuroprzekaźnikauwal-
nianegoprzezneuronypozazwojowe:
■
wczęściwspółczulnejjesttonoradre-
nalina(NA);
■
wczęściprzywspółczulnejjesttoacety-
locholina(ACh).
Wośrodkowymukładzienerwowym
znajdująsięośrodkiukładuautonomicz-
nego,zktórychwłóknanerwoweznajdują-
cesięwrdzeniukręgowymprzewodząim-
pulsydoposzczególnychnarządów.Włók-
naukładuwspółczulnegokończąsię
wzwojachprzykręgowych.Włóknaukładu
przywspółczulnegokończąsięwzwojach
położonychoboknarządówlubbezpo-
średniownarządach.Włóknanerwowe
biegnącezośrodkowegoukładunerwowe-
godozwojówsąwłóknamiprzedzwojowy-
mi.Włóknabiegnąceodzwojówdonarzą-
dówsąwłóknamipozazwojowymi.
Neuroprzekaźnikiemuwalnianymna
zakończeniachwszystkichwłókienprzed-
zwojowychukładuautonomicznegojest
acetylocholina,którajestteżprzekaźni-
kiemwzakończeniachwłókienpozazwo-
jowychukładuprzywspółczulnego.Na-
tomiastwzakończeniachpozazwojowych
układuwspółczulnegouwalnianajest
noradrenalina.Odilościneuroprzekaźnika
wydzielanegonazakończeniupozazwojo-
wymzależyaktywnośćdanegoukładu.
Działanieukładuwspółczulnegona
narządyobwodowejestprzeciwstawne
dodziałaniaukładuprzywspółczulnego.
Układwspółczulny,którypodlegaak-
tywacjiwstanachwysiłkuiemocjioraz
umożliwiamobilizacjęiwydatkowanie