Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Lekiwpływacenaukładprzywspółczulny
43
energii,jestnazywanyukłademnwalki
iucieczki”.Natomiastukładprzywspół-
czulny,któryjestaktywowanywokresach
spoczynkuiodnowy,umożliwiającrege-
neracjęigromadzenieenergii,toukład
nodpoczynkuitrawienia”.
2.1.Lekiwpływacenaukładprzywspółczulny
żaJuliaWiśniewska,KonstantyWiśniewski
Wukładzieprzywspółczulnym(choliner-
gicznym)neuroprzekażnikiemjestacetylo-
cholina(ACh),syntetyzowanawneuro-
nachcholinergicznychzcholinyiacetylo-
koenzymuAprzyudzialeacetylotransferazy
cholinowej.Podwpływemimpulsuzzakoń-
czeńcholinergicznychjestwydzielanaACh,
którawiążesięzreceptoremiprzekazuje
informacjedokomórkidanegonarządu.
WprzestrzenisynaptycznejAChjestszyb-
korozkładanaprzezacetylocholinoestera-
(AChE).
Wyodrębnionodwatypyreceptorów
cholinergicznych:
receptorycholinergicznenikotynowe
(N),jonotropowe,którychagonistąjest
alkaloidnikotyna;toreceptoryzwią-
zanebezpośredniozkanałemjonowym
sodowym,poktórychpobudzeniudo-
chodzidonapływujonówsodowych
idepolaryzacjibłonykomórkowej;
receptorycholinergicznemuskaryno-
we(M),metabotropowezwiązane
zbiałkiemG,którychagonistąjestal-
kaloidmuskaryna.
ReceptoryNznajdusięwzakończe-
niachprzedzwojowych(zwojach)układu
cholinergicznegoiadrenergicznegooraz
wośrodkowymukładzienerwowym,to
receptorynikotynoweneuronalne(N
n
).Re-
ceptoryN
n
występutakżewrdzeniunad-
nerczy,aichpobudzeniepowodujeuwalnia-
nieadrenalinyznadnerczydokrwi.Wza-
kończeniachneuronówruchowychmięśni
poprzecznieprążkowanychznajdusięre-
ceptorynikotynowemięśniowe(N
m
),któ-
rychpobudzeniepowodujeskurczmięśni.
ReceptoryMwystępuwzakończe-
niachpozazwojowychcholinergicznych
większościtkanekinarządów.Wyróżnia-
mypięćpodtypówreceptorówmuskary-
nowych:M
1
–M
5
,alefunkcjonalneznacze-
niemajedyniereceptoryM
1
,M
2
iM
3
.
ReceptoryM
1
występuwOUN,gdzie
bioudziałwprocesachuczeniasięipa-
mięci,orazwzwojachnerwowychukładu
wegetatywnego.
ReceptoryM
2
występuwsercu;ich
pobudzeniewywołujeefektino-ichrono-
tropowyujemny.
ReceptoryM
3
występuwmięśniach
gładkichoskrzeli,przewodupokarmowe-
goiukładumoczowego;ichpobudzenie
wywołujeskurczmięśni.Pobudzeniere-
ceptorówM
3
wgruczołachegzokrynnych
(ślinowych,łzowychitp.)powodujewzrost
wydzielaniatychgruczołów,apobudzenie
receptorówM
3
wśródbłonkunaczyńwy-
wołujewzrostuwalnianiatlenkuazotu
(NO)irozkurcznaczyń.
ReceptorymuskarynowetypuM
1
iM
3
sprzężonezbiałkiemG
q/11
;ichpobudzenie
powodujeaktywacjęfosfolipazyC,wzrost
syntezyprzekaźnikówdrugiegorzędu,trój-
fosforanuinozytoluidiacylglicerolu,ana-
stępniewzroststężeniawewnątrzkomórko-
wegowolnegowapniaiaktywacjękinazy
białkowejC.Receptormuskarynowytypu
M
2
jestsprzężonyjestzbiałkiemG
i
;jegopo-
budzeniepowodujezahamowanieaktywno-
ścicyklazyadenylanowej,spadekstężenia
cAMPiaktywacjękanałówpotasowych.
ReceptoryMpobudzaendogennaace-
tylocholinailekipobudzaceukładprzy-
współczulny.