Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
15
lat,zdalaodswegootoczenia,odżonyidzieci.Nazwietelatababilońską
niewoląiwięzieniem,będzienarzekałnapechaimarzyłoucieczce.Poważnie
dawałomusięweznakiwyobcowanie,ponadtowedługjednejzhipotez
zmarłtamMichał,jedynyzjegoośmiorgadzieci,którypozostałzojcem.
TamteżhetmandowiedziałsięoślubieswojejcórkiAnastazjizgenerałem
IwanemSteinflicktem,onarodzinachwnuków,najpierwKarolaiFilipa,
anastępniew1726r.takżewnuczki,oprzedwczesnejśmierciichmatki,
najstarszejswejcórki.ZkoleisynGrzegorzprzyjechałdoniegow1730r.,
aleponieważbyłytoodwiedzinypotajemne,ojciecniemógłnawetpodzie-
lićsięzprzyjaciółmiradością,żetojegosyn.
Byłojasne,żezewzględunacarauważanozakoniecznetrzymanie
Orlikawodosobnieniu,niejakowrezerwie,jegoprzybyciebowiembyło
dogodnedlarządutureckiego.WjegoosobiePortamiałazakładnika,któ
-
regomożnabyłowykorzystaćwnegocjacjachzzagranicą.Wraziewojny
zMoskwąOrlikmógłbysięokazaćjeszczebardziejprzydatny
30
.
Podkoniec1734r.hetmanotrzymałzeStambułupozwolenienaopusz-
czenieSalonik
31
.NajpierwprzebywałwsułtańskiejrezydencjiwKauszanach
32
.
Byłtoczas,kiedyaktywniekorespondowałzSicząZaporoską,naznaczony
jednakrozczarowaniem:SiczznalazłasiębowiempodpanowaniemMoskwy.
Podkoniec1739r.zostałzmuszonydoprzeniesieniasięzJassdoBukaresztu,
gdyżstolicęMołdawii1września1739r.zajęływojskarosyjskie.Zazgodą
sułtanaodwiedziłBendery(1742r.)ispotkałsięzpułkownikiemSawą
Czalijem.BorysKrupnyckiwswojejmonografiiprzeanalizowałdziałania
dyplomatyczneFilipaOrlikapodczasjegopobytuzarównowBenderach
33
,
jakiwEuropie
34
.
30Zob.Б.KрупнMцbкMй,ГетьманПилипОрлик(1672-1742):йогожиття.доля,
KM.;1991(repr.wyd.:Мюнхен1956),s.52.
31
WedługdziennikapobytwSalonikachwcaleniebyłhonorowymzesłaniem,jaktwierdzi
dyplomataTeofilRendiuk(idem,op.cit.,s.144).Załącznikiemdotejpracyjesttłumaczenie
konstytucjiifragmentdiariuszaz1722r.najęzykukraińskiirumuński;ibidem,s.177-238.
32Kauszany(oryg.Căușeni)tomiastowMołdawii,stolicarejonuCăușeni,położone
wodległości24kmnapołudnieodBender.
33
Krupnyckipiszeodwóchokresach:1709-1711,kiedyOrlikzostałhetmanem
i1711-1714,wktórymbadaczprzybliżatakiekwestie,jaktureckaorientacjaOrlika;zob.
idem,ГетьманПилипОрлик(1672-1742):oглядйогопол.тично{д.яльности,s.62-73;
ПоворотП.Орликанашведськийб.к,w:ibidem,s.73-86;Ор.єнтац.юП.Орликана
оф.ц.йнуПольщу,w:ibidem,s.86-108.PiątyiszóstyrozdziałswojejpracyKrupnycki
poświęciłdziałalnościdyplomatycznejOrlikawTurcji,wyodrębniająclata1722-1728,czyli
pierwszyokresdziałalnościemigracyjnej,oraz1729-1742-współpracęzsynemGrzegorzem.
34
PobytOrlikawEuropie(1715-1722)KrupnyckidzielinadziałalnośćwSzwecjioraz
brzesławskiikrakowskiokrestwórczości;ibidem,s.122-135.
