Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.AlfredaTarskiegosemantycznadefinicjaprawdy
5.SEMANTYCZNADEFINICJAPRAWDYAKLASYCZNA
KONCEPCJAPRAWDY
27
Ważnymetapemwbudowaniunaukowejsemantykijestndoprecyzowanie
warunków,przyktórychsposóboperowaniapojęciamisemantycznymiskłonni
jesteśmyuznaćzarzeczowotrafnyizgodnyzpotocznąintuicją”(1936,
s.177)
25.ZanajbardziejintuicyjnąrozumieTarskiklasycznąkoncepcję
prawdy,którązazwyczajinterpretujesięjakozgodnośćzdaniamyślilubsądu
zrzeczywistością.Innymisłowybardzoczęstoutożsamiasięklasyczną
koncepcjęprawdyzkorespondencyjnądefinicjąprawdy.Ówzwrot
nzgodnośćzrzeczywistością”był-zdaniemTarskiego-źródłemnpoważnych
nieporozumień”oraznmętnychspekulacji”.Jakpokazujebowiemhistoria
zmagańzpojęciemprawdy,nieudałosięwyjaśnić,naczymkryterium
zgodnościmiałobypolegać.
TarskiodróżniłzatempochodzącąodArystotelesaklasycznąkoncepcję
prawdyodpóźniejszejtzw.korespondencyjnejkoncepcjiprawdy.Klasyczna
koncepcjaprawdywswymoryginalnymsformułowaniunieposługujesię
bowiempojęciemzgodnościzrzeczywistością,leczstwierdzajedynie,że
zdaniejestprawdziwewtedyitylkowtedy,gdyjesttak,jaktozdaniegłosi,
zaśjestfałszywe,gdytakniejest.Dotakiegorozumieniaprawdyodwołałsię
TarskiexplicitewwydanympierwotniepoangielskuartykuleSemantyczna
koncepcjaprawdyipodstawysemantyki(1944),uściślająctymsamymto,co
wewcześniejszychpismachczęstoniebyłowyraźniewyartykułowane
26.
KoncepcjęklasycznąwyrażaznanyfragmentzMetafizykiArystotelesa
[1011b],któryTarskiprzytaczawpostacinastępującej:nJestfałszempowie-
dziećotymcojest,żeniejest,lubotym,coniejest,żejest;jestprawdą
powiedziećotym,cojest,żejest,lubotymconiejest,żeniejest”(s.232).
Wprzytoczonymfragmencie,uznawanympowszechniezaoryginalnesformu-
łowanieklasycznejkoncepcjiprawdy,niepojawiasięaniterminnkorespon-
dencja”,aninzgodność”,aninoznaczaniestanurzeczy”.Dotychwłaśniepojęć
odwoływałysiępóźniejszesformułowaniaklasycznejkoncepcjiprawdyzwane
odczasówśw.Tomaszakoncepcjamikorespondencyjnymi,któremożna
traktowaćjakopróbywyeksplikowaniawprowadzonegoprzezArystotelesa
klasycznegopojęciaprawdy(por.s.222-223).
Wtymmiejscuwartozauważyć,żetłumaczenieangielskie,naktórym
oparłsięTarski,różnisięzdecydowanieodznaczniepóźniejszegotłumaczenia
25Jesttostawianyprocedurzeeksplikacjiwymóg,abypojęcieuściślone(explicatum)było
podistotnymiwzględamipodobnedopojęciauściślanego(explicandum).
26Nietwierdzę,żeTarskinieczyniłwcześniejtegorozróżnienia,ajedynieżenieakcentowałgo
wyraźnie(por.1933,s.15oraz1936,s.174).
