Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
przywspółczulnezwiększasiłęiczęstośćskurczówmięśniówkiukładupokarmowego,
podczasgdypobudzeniewspółczulnejąhamuje.
Współdziałanieobuukładów(jelitowegoiautonomicznegoukładunerwowego)za-
pewniamożliwośćwystąpieniaodruchów,dziękiktórymodbywasiękontrolafunkcjo-
nowaniaprzewodupokarmowego.
Przewódpokarmowypodejmujefunkcjętrawieniadziękiobecnościenzymów
trawiennychwślinieorazwsokachżołądkowo-jelitowych.
Wydzielanie(sekrecja)enzymówtrawiennychodbywasiępodwpływemkontro-
linerwowej,lokalnychmechanizmówkontrolnychorazwodpowiedzinaczynność
endokrynną(hormonalną)przewodupokarmowego.
Udorosłegoczłowiekadziennie7-10lpłynówprzechodziprzezświatłoprzewodu
pokarmowego,przyczymtylko2ltopłyny,któredostająsiędojamyustnejzpożywie-
nia.Resztęstanowiąpłynywydzielaneprzezprzewódpokarmowyrazemzenzymami
trawiennymi,jonami,wodorowęglanami,kwasemsolnymiśluzem(ślina,sokżołądkowy,
soktrzustkowy,żółć,sokjelitowy).Płynyteoprócztrawieniauczestnicząwfunkcji
ochronnejwstosunkudośluzówkiprzewodupokarmowego.Dlaprzykładuśluzwydzie-
lanyprzezwpustżołądkamachronićjegośluzówkęprzeduszkodzeniemisamostrawie-
niem.
Strawione(poddanehydrolizie)węglowodany,białkaitłuszcze,jakrównieżwoda,
jonyiwitaminypodlegająprocesomwchłaniania(absorpcji).Wchłanianiezachodzi
główniewjeliciecienkim,któregokosmkiimikrokosmkizwiększająznaczniepowierzch-
nięwchłaniania.Wodaijonypodlegająabsorpcjiprzedewszystkimwjeliciegrubym.
1.3.Jamaustna
Początkowymodcinkiemprzewodupokarmowegojestjamaustna,wktórejdochodzi
dowstępnejobróbkimechanicznejpokarmu,formowaniakęsapokarmowegooraz
wstępnegotrawieniawęglowodanów(rozpadskrobidomaltozyiglukozy),któreodby-
wasięprzyudzialeamylazyślinowej(ptialiny).
Wjamieustnejuwalnianajestteżkwasostabilnalipazajęzykowa,alejejudział
wtrawieniutłuszczówjestminimalny.Ponadtojamaustnauczestniczywartykulacji,od-
dychaniu,odczuwaniusmaku(kubkismakowe)orazfunkcjachobronnychorganizmu
człowieka(obecnośćIgA,lizozymu,laktoferryny,komórekżernychwślinie).
Wjamieustnejznajdująsięlicznegruczołyegzokrynne,nazywaneśliniankami.
Dogłównychnależą:śliniankiprzyuszne(tzw.przyusznice),podżuchwoweipod-
językowe.Śliniankiwydzielajądojamyustnej1,5-2lślinywciągudoby.
Przybrakustymulacjiprzyuszniceodpowiedzialnesązawydzielaniejedynieok.20%
śliny,awiększośćwydzielaniapodstawowegoprzypadanaśliniankipodżuchwowe.
Jednakżepostymulacji(poprzeznp.żucieczyobecnośćpokarmuwjamieustnej)
4
Fizjologiaukładupokarmowego
