Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
6
Rozwójdziecka
wy,lokomocjiikoordynacjiwzrokowo-ruchowej.Dzieckoprzeznarządyzmysłów
odbierabodźcepłynącezotaczającegogoświataipragnietenświatpoznawać.Wtym
celudoskonaliswójruch.Tenruchpozwala„badaćśrodowisko”izdobywaćin-
formacje,cojestwarunkiemrozwojuumysłowego.Imdoskonalszyruch,tym
większemożliwościeksploracjiotaczającegoświata.Wrazzrozwojemmotorycz-
nymstajesięmożliwebadaniecorazwiększejprzestrzeni.Zatemchęćpoznawa-
niamobilizujedzieckododoskonaleniaruchu.Bezaktywności,ruchu,zabawypra-
widłowyrozwójpsychicznyjestniemożliwy.
Rozwójpsychoruchowydzieckajestzdeterminowanyprzezpotencjałgenetyczny
orazinterakcjezotaczającymświatem,wktórymniezwykleważnąrolęodgrywa
matka.
Najbardziejintensywnyrozwójmamiejscewpierwszychtrzechlatachżycia
dziecka.Jesttookresogromnychmożliwościwykorzystaniapotencjaługenetyczne-
godziecka,aleteżniezwykłejwręczpodatnościnadziałanieczynnikówszkodliwych.
Mózgjestwówczasnajbardziejpodatnynakształtowanieprzezdoświadczeniafi-
zyczne,poznawcze,społeczneiemocjonalne–zarównopozytywne,jakinegatywne.
Czynnikigenetyczneodgrywająważnąrolęwrozwojuukładunerwowego,zwłasz-
czawokresieżyciawewnątrzmacicznego.Jednakzłożonośćorganizacjiipołączeń
systemukomóreknerwowychprzekraczamożliwościgenomuludzkiego.Zatem
wmiarępostępurozwojumózgucorazwiększegoznaczenianabierajączynnikiśro-
dowiskowe.Toprzedewszystkimonedecydująoróżnicowaniuneuronów,budowa-
niusiecidendrytów,formowaniupołączeńsynaptycznychczyapoptozie,determinu-
jącostatecznykształtifunkcjonalnośćsystemunerwowego.Zjawiskotonosinazwę
plastycznościmózgu.Wedługaktualnychkoncepcjimózgjest„zaprojektowany”po
to,abyśrodowiskogomodelowało.Takwięcmózgjesttraktowanyjakonarząd
„biośrodowiskowy”lub„biospołeczny”.
Wrazzrozwojemmózgupojawiająsięumiejętnościpotrzebnedonawiązania
właściwychrelacjiześrodowiskiem.Istotnymelementemkształtującymterelacje
jestruch.Dziękiniemudzieckopoznajegrawitację,schematwłasnegociała,jego
graniceoraznajbliższeotoczenie,kształty,rozmiary,fakturę,temperaturęotaczających
goprzedmiotów.Każdanowaczynnośćruchowajestnaturalnąkonsekwencjądoj-
rzewaniajegopotrzeborazposzukiwaniacorazskuteczniejszychsposobówichza-
spokajania,aniewyuczonąumiejętnością.Niemowlęjestnastawionenapoznawanie
otaczającegojeświata,wszystkiego,conowe,cosięporusza,zmienia,wydajedźwięk.
Informacjeodbieranesąześrodowiskapoprzeznarządyzmysłów.Następniewmó-
zgupodlegająintegracjiwceluwywołaniaodpowiedziruchowej.Zatemaktywność
poznawczaniemowlęciajestściślepowiązanazjegoaktywnościąruchowąima
swojepodłożebiologiczne,jakimjestodruchorientacyjno-badawczy.Odruchorien-
tacyjno-badawczytoreakcjazwróceniauwaginaźródłonowejstymulacji,np.przez
odwracaniegłowywkierunkuznanychdźwięków.Postawabadawczawobecświata
możezaniknąć,aodruchorientacyjnywygasnąć,jeżelidzieckobędzieprzebywać
wmonotonnymśrodowisku.
