Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
gadnienialudnościoweodmiejscapracy,zamieszkania,awięcodkonkretnychosiedli
ludzkich,iodwrotnie–badaćosiedlaludzkiebezanalizysieciosadniczejistruktury
przestrzennejosiedli.Badaniatesąkomplementarneiwzajemniesiędopełniające.
Częstogeografiaosadnictwaczerpiezdemografii,jakodziedzinynaukizajmującej
siężyciem,powstawaniemiprzemijaniemspołecznościludzkiej,tj.jejopisemliczbo-
wym(przyrostemnaturalnym,migracjami),strukturą(wieku,płci,zawodową,narodo-
wościową,wyznaniową),jejrozmieszczeniemprzestrzennymiinnymiczynnikami
(m.in.społecznymi,socjologicznymi),którewpływająnajejzmiany.Wśledzeniuiod-
krywaniuprawrządzącychtymizmianami,jakrównieżwichprognozowaniu,demogra-
fiastosujemetodystatystyczne(HolzerJ.Z.,1994).Demografiaumożliwiłageografii
osadnictwauchwycenieszerokorozumianychprzemianwstrukturzeludnościdanych
jednostekosadniczychrozpatrywanychnatlezjawiskspołecznychigospodarczychoraz
pozwoliłanaustalanieprognozludnościowych.
Dużeznaczeniedlageografiiosadnictwamaekonomia.Rozwójinfrastruktury
wosiedlach,ichcharaktergospodarczy,kształtowaniesięzjawiskiprocesówgospodar-
czychwprzestrzeni,lokalizacjaosiedliiichrozwój,wpływyistrefyoddziaływańjednostek
osadniczychgłębokotkwiąwpodstawachekonomicznychitrudnobyłobyjewyjaśnićbez
szerokoanalizowanychprocesówekonomicznych(np.teorielokalizacji,biegunywzrostu).
Silnezwiązkiłączągeografięosadnictwazhistorią,azwłaszczazhistoriągospo-
darczą(geografiąhistoryczną),historiąkultury(kulturologią).SłuszniestwierdzaM.
Kiełczewska-Zaleska(1972),żebadaniaspecjalistycznewtychdziedzinachdotyczące
osadnictwapozwalająnapogłębieniedynamicznegoujęciawspółczesnegoosadnictwa
wgeografii,nawyjaśnienierozmieszczeniairozwojudawnychosiedli,ichfunkcji,ich
wyglądunatleusytuowaniawprzestrzeni.Badaniawtejdziedziniepozwalajądopiero
narozwinięciemetodymorfogenetycznejwbadaniuwspółczesnychosiedli.
Szerokiaspektproblematykispołecznejzwiązanejzosadnictwemwprowadziła
socjologia,traktującludnośćdanejjednostkiosadniczejjakogrupęspołecznąrządzącą
sięwłasnymiprawami.Wykrywającróżnorodneprocesyekologiczne(m.in.proces
koncentracji,segregacjispołecznej,funkcjonalnejspecjalizacji)orazbadającstrukturę
lokalnychgrupspołecznych,tworzeniesięgrupsąsiedzkichidającpodstawyteoretycz-
ne,socjologiapozwoliłanalepszeuchwyceniezróżnicowaniaspołeczno-przestrzen-
negoosiedli(Kiełczewska-ZaleskaM.,1969,1976).Jejwpływnapowstanieekologicz-
negokierunkubadańwgeografiiosadnictwabyłijestprzeogromny(szerzejotym
wdalszychczęściachpracy).
Znacznywkładdorozwojubadańgeograficzno-osadniczychwnosietnografia,
która,badającosadnictwoikulturęludówpierwotnych,służygeografiiosadnictwa
wanalizieiwyjaśnianiuogromnejróżnorodnościformosadniczychorazrodzajów
iformbudownictwa.
Równieżurbanistyka,zrozbudowanymistudiaminadrozwojemiplanowaniem
miast,pomagageografiiosadnictwaspojrzećnastrukturęurządzeńmiejskich,ich
charakterystycznecechykulturalnezpunktuwidzeniatoczącegosiężyciawmieście
iwytyczaćdalszeperspektywyrozwoju.Podobnywkładdobadańgeograficzno-osadni-
czychwnosiruralistyka(badaosiedlawiejskie).
Niewątpliwiesilnezwiązkiłączągeografięosadnictwazszerokorozumianągeogra-
fiąfizyczną,bowiemosiedle,jegolokalizacjairozwójmapewneuwarunkowania
41
