Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Dodzisiajuważasięgozaznaczącegoreprezentantageopolitykiniemieckiej.
JakokontynuatormyśliRatzla,Haushoferdefiniowałgeopolitykęjakonaukęogeo-
graficznymuwarunkowaniuprocesówpolitycznych,któraokreślazwiązkiwydarzeń
politycznychzterytorium,opierającsięnaszerokiejbaziegeograficznej,orazinspi-
rujepolitycznądziałalnośćpaństwa.Wedługniegogeopolitykapowinnabyćtrak-
towanajakonaukastosowanaimusistaćsięgeograficznymsumieniempaństwa121.
WysocenegatywnienależyoczywiścieocenićrozważaniaHaushoferaonaro-
dachEuropyWschodniej.Zdecydowanejkrytycepoddaćtrzebadyskredytowanieich
dorobkucywilizacyjnegoikultury,jakteżskazywanieich,zpunktuwidzeniawąsko
pojętejmyśliiideigeopolityki,nazdeterminowanąprzezwielkichgraczyprzyszłość,
opartąnacałkowitympodporządkowaniusię.Niewątpliwiesprzyjaniebarbarzyń-
skiejirasistowskiejpolityceHitlerapomniejszadorobektegonaukowcawoczach
cywilizowanegoświata122.
HalfordJohnMackinder(1861-1947)
Tenbrytyjskigeografipodróżnikstworzyłteorięprzewagikontynentalnej.Uważał,
żeistniejesupremacjapaństwkontrolującychwnętrzakontynentównadpaństwami
morskimi.Wjegoujęciuwnowym,zamkniętymglobalnymsystemietosiłalądowa
miałabyćdominująca.PierwsząznanąpracąnaukowąMackinderabyłaopubliko-
wanaw1887r.rozprawapt.OntheScopeandMethodsofGeography.Przedstawił
wniejmetodologięgeografii,którazsukcesemzostałaspożytkowanadlajegono-
wychteorii.Jegozdaniemgeografiajakonaukapowinnamiećwalorywyjaśniające,
abytłumaczyćzjawiskazachodzącenaświecie123.
W1904r.Mackinderokreślił,żecentrumpotęgilądowejstanowićmaEurazja,
którazostałanazwanageograficznymcentrumświata(osią,czylipivotarea)
124
.Ten,kto
rządzitzw.WyspąŚwiata
125
,panujenadświatem,ponieważnatymwłaśnieobszarze
rozgrywająsięnajważniejszewydarzeniamającewpływnadziejeludzkości.
CentralnympunktemEurazjijestpołożonywniejHeartland(strefacentral-
na,obszarrdzeniowy).KontrolanadHeartlandemgwarantujewładzęnadświatem.
121Ibidem.
122
Badaczezwracająuwagę,żerolawkreowaniupolitykinazistówprzezHaushoferabyłaprzesadniewyeks-
ponowanainiedokońcazgodnazprawdą.L.Moczulski,Geopolityka…,s.19.
123H.J.Mackinder,meGeographicalPivotofHistory,nGeographicalJournal”1904,Vol.22.
124Ibidem.
125WyspaŚwiata(World-Island)obejmujemasękontynentalną,naktórąskładająsię:Europa,AzjaorazAfry-
ka.Natomiastpozostałeobszary-AmerykaPołudniowaiPółnocna,AustraliaiArchipelagMalajski-są
satelitamiWyspyŚwiataiodgrywająmniejsząrolęwdziejachświata.
48
Podstawymyśliiideigeopolitycznych
