Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
polemik.Możnajedyniewskazaćzespołyproblemów,którewdanymmomencieobej-
mowałspórzwolenniczek/ówiprzeciwniczek/ówemancypacjikobiet.
Niewątpliwiedlabadanegomateriałuniebezznaczeniapozostajątakiedaty,jak
1863/64,1905czy1917izwiązaneznimiwydarzeniamilitarneorazichpolityczne,
społeczneigospodarczenastępstwa.Temogłyodciskaćpiętnonaformiewypowiedzi
orazideachprezentowanychwpismachsojusznikówlubichprzeciwników.Wskaza-
nezbieżnościujawnialekturaposzczególnychpismWiślickiego,Świętochowskiego,
PetrażyckiegoiStarczewskiego.
Autorzypismzebranychwtymtomietoreprezentanciinteligencji.Posiadaliwyż-
szewykształcenie,mieliszlacheckiepochodzenie,mieszkaliwdużychaglomeracjach
miejskich,awyższąedukacjęodebraliczęstonakilkuuniwersytetach.Beztakzary-
sowanegokapitałukulturowegoorazbezodpowiedniegozabezpieczeniaekonomicz-
negoniemoglibypozostawićposobieartefaktów,którekolekcjonuję.
Wielebiogramówmężczyzn,którychpismabadam,zawierarównieżinformacje
oichosadzeniuwwięzieniach,odbywaniukarzaudziałwprotestachprzeciwzabor-
czejwładzy(BenedyktDybowski,JózefKarolPotocki),zawzywaniedoniesubordy-
nacjiwobecwładzy(LeonPetrażycki),zaprzygotowanietajnychkursów(JanWła-
dysławDawidaresztowanyiosadzonywrazzżonąJadwigąSzczawińską),zaudział
wpowstaniu(IgnacyJunoszaDrewnowski,KarolLichtański)lubjakowynikoskarże-
niaokonspiracjęipróbęzamachu(BronisławPiłsudski).Powyższywykazsugerować
możeprzyległośćpostawypatriotycznej,propaństwowejorazemancypacyjnej.Ob-
razujeichsuplementarność,nieprzeciwieństwo.Nieoznaczatojednak,żezwiązki
emancypacjikobietorazinteresnarodowylubpaństwowyzawszeszływparze.
Zaznaczyćnależy,żesamychdziałańopisywanychsojusznikówniedasiędefinio-
waćzapomocąkategoriiprokobiecegoczypro(-)feminsitycznegoruchuspołeczne-
go.Mężczyzn,którychpismaznajdująsięwniniejszymtomie,traktowaćnależyjako
satelitów,ewentualnieczłonkówkobiecychruchówspołecznych32,niejakoprzedsta-
wicieliruchówmężczyznwspierającychkobiety33.Ichpismaczytaćnależyjakotowa-
rzyszącewystąpieniompolskichemancypantekdziałającychwdrugiejpołowiexix
oraznapoczątkuxxwieku.Jakotakieobrazująrozprzestrzenianiesięmyślieman-
cypacyjnejijejwsparcieprzezznaczącychaktorówżyciapublicznego.Prestiżfunkcji,
32Oprzynależnościmężczyzndoemancypacyjnychorganizacjikobiecychpor.S.Bujak-Boguc-
ka,Nastrażyprawkobiet.PamiętnikKlubuPolitycznegoKobietPostępowych1919-1939,Warsza-
wa1930;ZwiązekRównouprawnieniaKobietweLwowie.PrzyczynekdoHistoriiRównouprawnie-
niakobietwPolsce,oprac.J.Petrażycka-Tomicka,Kraków1931;R.Pachucka,Pamiętnikizlat
1886-1914…
33K.Wojnicka,J.Struzik,Mężczyźniwdziałaniu.ProblematykamęskichruchówspołecznychwPol-
sce,w:K.Wojnicka,E.Ciaputa,Karuzelazmężczyznami.Problematykamęskościwpolskichbada-
niachspołecznych,Kraków2011,s.257-278.
34rWPROWADZENIE
