Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
gospodarstwachłopskiegojakoobejścia,włościpańskiejzaśjakoujazdu.
OdXIIIw.granicenieruchomościopisywanoszczegółowowdokumen-
cie,służącymwraziepotrzebyjakodowód.Ustawionewterenieznaki
granicznepozostawałypodochronąkarną.
Innympierwotnymsposobemnabyciawłasności,właściwymdlapanu-
jących,możnychirycerzy,byłyzdobyczewojenne.Obejmowałyonerzeczy
ruchomeiludzizagarniętychwniewolę.Zpunktuwidzeniaówczesnego
zdobyczewojenne
prawategotypuzdobyczewojennetraktowanojakoniczyje,bonależące
donieprzyjaciół.Zdobyczewojennepopodzialestawałysięwłasnościąin-
dywidualną.PrawopolskieodXIIw.wyłączałozłupówludnośćzależną,
niekiedydziecidolat12,kobiety,dziewczętaorazduchownych.
Innysposóbpierwotnegonabyciawłasnościrzeczyruchomychumoż-
liwiałoprawonadbrzeżne(iusnaufragii).Zgodnieznimmieszkańcynad-
brzeżamorskiegoczynawetrzecznegomoglizawłaszczaćrzeczy,które
morzelubrzekawyrzuciłynabrzeg.Dotyczyłotonietylkorzeczyniczy-
ich,jaknp.bursztyn,ryby,aletakżeprzedmiotówzrozbitychstatków,
prawonadbrzeżne
jakrównieżpochodzącychznichrozbitków,którzystawalisięniewolni-
kami.Prawonadbrzeżnetraktowanojakoregalemonarsze,którewładca
przekazywałniekiedypanomposiadającymdobranadbrzeżne.WXIIIw.
podwpływemmiasthandlowych,zainteresowanychbezpieczeństwem
żeglugi,zaczętoograniczaćteprawa,azczasemdoszłodozniesienia
prawanadbrzeżnego.
Znanebyłotakżenabyciewłasnościztytułupolowaniairybołów-
stwa.Następowałoonowgranicachokreślonychprzezprawo,wszcze-
gólnościprzezregalełowieckieizwiązanezjegoistnieniemprzywileje.
Ostatnimsposobemnabyciawłasnościbyłozasiedzenie.Wdawnym
prawiebyłoonookreślanejakodawność.Dawnośćprowadziładoutraty
prawawłasnościdóbrnieużywanychlubwstosunkudoktórychprawoto
niebyłodochodzoneprzezosobęuprawnionąwciąguokreślonegocza-
su.Zasiedzeniebyłoinstytucjąmającąusankcjonowaćtrwającyprzez
zasiedzenie,
dłuższyczasinnystanfaktyczny,niżwynikałotozestanuprawnego.Na-
czylidawność
byciewłasnościnastępowałobowiemprzezosobęniebędącąwłaścicie-
lemrzeczy,alemogącąudowodnićdługoletnie,spokojnejejposiadanie.
Faktycznewładanierzecząmusiałobyćnieprzerwane,alejeszczewXIIIw.
czasdawnościniebyłprecyzyjnieoznaczony.Ozastosowaniutejinstytu-
cjidecydowałazawszepraktykasądowa.Rozstrzygałaonawkażdymwy-
padku,czyczasfaktycznegowładaniarzecząprzezposiadaczabyłwystar-
czającodługidostwierdzenianabyciaprzezniegoprawawłasności.
102020Postępowanieprzedsądami
Postępowanieprzedsądamistanowiłonajistotniejszysposóbochrony
prawiinteresówwdawnymprawiepolskim.Postępowaniesądowebyło
35