Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
którapotrafiłabyinnymikierowaćisłużyćim,itotylekroć,ilekroćwymagaćtego
będziepotrzebaipożytek.
[§3]Następniewspomnianymprałatom,książętom,baronom,szlachcieimiastom
wspomnianychziemWielkiegoKsięstwaLitwy,Rusi,Żmudziitd.przyznaliśmyto,że
naskutekczyjegośdoniesieniaczypublicznegolubtajnegooskarżeniaalbojakiegoś
złośliwegopodejrzenianigdyniebędziemytychksiążąt,baronów,szlachtyimieszczan
karcićczywjakikolwieksposóbkarać,mianowicieodebraniemdóbr,grzywną,
więzieniemlubśmiercią,jeśliwpierwwjawnymdochodzeniusądowym,zzachowaniem
powszechnieprzyjętegoporządkuprawnego,wobecnościoskarżycielaipozwanego
winarzeczywiścieniezostanieimudowodniona.Tacyporozprawiesądowejipotakim
udowodnieniuwinypowinnizgodniezezwyczajemiprawamiKrólestwaPolskiegobyć
skarceniiskazanistosowniedojakościiwielkościswychwykroczeń.
[§4]Następniezaczyjeśprzestępstwoniktinnyniepowinienbyćkaranyniżten,
któryzbłądziłizawinił,zawszejednakzzachowaniempowszechnieprzyjętego
porządkuprawnego,poudowodnieniuwinyipowyroku,awięcaniżonazaprze-
stępstwoswegomęża,aniojcieczaprzestępstwosynaiodwrotnie,anijakiśkrewny
lubsługa,chybażeuczestniczyłbywprzestępstwiewinowajcy,wyjąwszytylkoprze-
stępstwadotycząceobrazymajestatu.
[§5]Następniewyżejwymienionymksiążętom,szlachcie,baronomibojarom
przyznajemyniczymnieograniczoneprawowychodzeniaztychnaszychziem
WielkiegoKsięstwaitd.dojakichkolwiekzagranicznychkrajów–wyjąwszytylko
okolicenaszychnieprzyjaciół–dlapowiększeniamajątkulubdlaprzeprowadzenia
ćwiczeńwojskowych,takjednak,żebyniezaniedbywanonależnychnamposługmimo
takiegoodejściaichzeswoichdóbr,lecztylekroć,ilekroćzajdziepotrzeba,pełniono
jenaminaszymnastępcom,jakgdybytamcibyliobecni.
[§6]Następniewspomnianiksiążęta,baronowie,szlachtaimieszczaniedobraswe
dziedzicznelubdaneimczydarowaneprzezprzesławnegoksięciapanaAleksandra,
inaczejWitolda,śp.poprzednikainajdroższegostryjanaszego,tudzieżdarowizny
znakomitegopanaZygmuntaitd.,jeślidzierżącjeimającwswymposiadaniu,
darowanietychdóbr,nadanieprzywilejówczyprzywilejupotrafiąudowodnićipoprzeć
prawomocnym,wystarczającymiodpowiednimświadectwemświadkówlubpisemnym
dokumentem,niechposiadająjetakimsamymprawem,jakim,jakwiadomo,posiadają
swojeksiążęta,baronowie,szlachtaimieszczanieKrólestwaPolskiego;niechtakże
mająnieskrępowanąmożnośćsprzedawaniaich,zamiany,oddaniawobceręce,
darowaniaiobracanianadowolnyswójużytek,takjednak,żezamieniającje,
sprzedając,oddającwobceręcelubdarowującbędązrzekaćsięichwobecnaslub
naszychurzędnikówzgodniezezwyczajemKrólestwaPolskiego.
[§7]Następniepośmiercirodzicówdzieci,zarównopłcimęskiej,jakżeńskiej,nie
powinnosiępozbywaćojcowskichdóbrdziedzicznych,gdyżzeswoimiprawowitymi
następcamibędąjeposiadaćpełnymprawem,takjakksiążęta,baronowie,szlachta
imieszczanieswojeposiadająiobracająnadowolnyswójużytek.
[§8]Następnie,gdyzdarzysię,żektośzewspomnianychksiążąt,baronów,szla-
chtyimieszczanzejdzieztegoświata,wtedyzgodnieznasząwolążonamapozostać
52
