Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
MirosławRyszkiewicz
–Zamurujemyich.
–Zwariowałaś.Nibygdzie?Wścianie?
–Wpodłodze.
–Gdziewpodłodze?
–Wpiwnicy–oświadczyłazzadowoleniemtamta.
–Wczyjejpiwnicy?
–Wtwojej.
–Wmojejpiwnicy?!
–Niepowtarzajsię,tylkosłuchaj!–ZadowolonazsiebieAnetazaczęłażywoge-
stykulować[ł](R79).
PrzywitałyTomkajakwybawcę.Skromny,niepozornymatematykprzypominał
raczejDonKichotaniżLancelota,alewchwili,gdypanieprzedstawiałymuswój
problem,poczułsięjaksamkrólArtur(R94).[wszystkiepodkreślenia–M.R.].
Wypreparowanezpowieściowejnarracjiprzejawystylistycznego
humorusamoistnienieujawniająwpełniswegokomicznegopotencja-
łu,ponieważhumorystycznyefekttonietylkoskutekzabiegówjęzyko-
wych,leczrównieżrezultatprzebieguwydarzeńfabularnych.Jakza-
uważaJanuszMisiewicz,bywa,żenjedenskromnyefektkomicznyjest
wyznaczonyprzezzajścienaderzłożonychsytuacjiizdarzeń”29.Nie
inaczejrzeczsięprzedstawiawcytowanychprzykładach.
Jeżeliuznać,żehumorwomawianychpowieściachkryminalnych
przejawiasięnaichkompozycyjnympoziomiefabuły–coprawda
wbrewregułomkryminału,alebezkwestionowaniatychzasad,azgod-
nieznimiwystępujetakżenapoziomiejęzykowejkonstrukcji–tookaże
się,żedasięgoująćwkategoriachparalelizmuretorycznego,gdyżpo-
wtarzanywniejęzykowymijęzykowymwymiarzestrukturpowieścio-
wychhumorystycznykomizmdajeefektredundancji30.Problemempo-
zostajeokreśleniefunkcjinadmiarowegowtychutworachhumoru.Nie-
trudnojeprzybliżyć,oileprzyjmiesięzałożenieichtrojakiego–kształ-
cącego,wychowawczegoiestetycznego,czyliperswazyjnego–oddziały-
wanianaodbiorcę.
NiesposóbpowieściomJ.Chmielewskiej,K.GacekiA.Szczepań-
skiej,M.ObuchorazO.Rudnickiejodmówićambicjiintelektualnych.
Abyniewdawaćsięwzłożonyproblemzarównopoznawczejfunkcji
operującegofikcjądziełaliterackiego31,jakteżzalążkówrozwikłania
29J.Misiewicz,Światopoglądiforma.Oartystycznychwartościachliterackich,Lu-
blin1983,s.63.
30M.Korolko,op.cit.,s.96–97.
31K.Rosner,Ofunkcjipoznawczejdziełaliterackiego,Warszawa1970;eadem,
Światprzedstawionyafunkcjapoznawczadziełaliterackiego,[w:]Problemyteoriilite-
ratury,seria2,Wrocław1987.
