Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
Najważniejszepojęciaiwprowadzeniewterenbadań
2.JAKROZUMIEĆRELIGIĘ?
Ujmującrzecznajszerzej-każdąreligięmożnawidziećjakoźródło
sensu,zarównoosobowego,jakizbiorowego,bezwątpieniareligiamoże
byćzatemjednymzfundamentówtożsamościczy-jakchceManuel
Castells(2008)-jejatrybutów.JaksłuszniezauważyłMaxWeber-wre-
ligiizakorzeniasięsubiektywnysensdziałań,doreligijnychuzasadnień
sięgasiębowiemwrozmaitychcelach:byprowadzićświętąwojnęiby
wybaczyćbliźniemu,bydaćobowiązkowąjałmużnęwmyślzasadisla-
mu,aleteżbyinnychuznaćzagorszych,bonienależącychdowybranych,
nnieprzewidzianych”dozbawienia(jakwierząnp.ŚwiadkowieJehowy)
-inietylko.Religiamożeintegrowaćnarozmaitychpoziomach.Może
pełnićtęfunkcjęnapoziomieogólnoludzkim,kiedy-twierdząwyznaw-
cyróżnychreligii-nBógjestjeden”,czyliBógiwiarawniegostajesię
synonimemcałejnwierzącej”ludzkości.Mniejuniwersalnyjestpoziom
cywilizacyjny,naktórymuważasię,żejakaśokreślonatradycjawiąże
rozmaiteludywsposób,któryupodabniajedosiebie-takfunkcjonu-
jenp.prawosławiewideologiiPrawosławnejCerkwiRosyjskiej,gdzie
mówisięonruskimnarodzie”,którymaobejmowaćsłowiańskienarody
EuropyWschodniejispajaćjewpewnącałość.Pojawiająsięteżwtym
kontekściepartykularyzmiwskazywanienagranicewspólnoty,októrej
sięmówi-cywilizacjanruskiegoprawosławnegonarodu”,któraotoczona
jestprzeznieruskiinieprawosławnyZachód,obdarzonycechamiobcymi,
takimijakegoizm,indywidualizm,pogońzamaterialnymzyskiemitp.
Abywskazaćnacharakterystycznecechytrzechtradycjireligijnych,
stanowiącychgłównyprzedmiotrefleksjiwtejksiążce,zacznęodro-
zumieniareligii,którebędziepunktemwyjściadladalszychrozważań.
Otóżprzyjmuję,żereligiajestspołecznąobiektywizacjąodpowie-
dzinatzw.ostatecznepytania,dokonującąsięwpostaciokreślonej
teorii(doktryna,ideologia,nauka),praktyki(rytuał,kult,trening),
doświadczenia(przeżycierelacjizsacrum)iwspólnoty(zbiorowych
formwyrażaniasiędoktrynyikultu).Religiamawymiarobiektyw-
nejfaktyczności,jestczymśistniejącymnnazewnątrz”poszczególnego
człowiekajakozbiórsymboli,znaczeń,modelidoświadczeń,instytucji
izinstytucjonalizowanychwzorówdziałania.
Pojęciespołecznejobiektywizacjiodsyładofenomenologicznejtra-
dycji-obiektywizacjaoznaczaproces,dziękiktóremuokreślonetreści
iformyreligii,to,cowdanymspołeczeństwiejestuznawanezareligię,
kształtująsięiutrwalająwpostacidostępnychintersubiektywnieznaczeń.
Obiektywizacja-takjakrozumiemjązaPeteremBergeremiThomasem
