Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
Najważniejszepojęciaiwprowadzeniewterenbadań
5.FUNKCJERELIGIIATOŻSAMOŚĆ
Jakwspominałamwcześniej,relacjemiędzytożsamościąareligią
wartorozpatrywaćnakilkupłaszczyznach-treściowych(będących
przedmiotemwiary,przekonańoświecie,człowiekuizasadach
etycznych),pragmatycznych(będącychwyrazemdziałańzwiązanych
zowymiprzekazami),emocjonalnych(przeżyć,uczućdotyczących
zarównowierzeń,jakidziałań),elementówreligiiobecnychwtożsa-
mościorazfunkcji,jakiereligiapełniwobszarzetożsamości.Sąone
pewnąpotencją-religiamoże,aleniemusiprzyjmowaćokreślonych,
konkretnychrealizacjinakażdejpłaszczyźniewtakimsamymstopniu.
Wpunkciewyjściamożnaprzyjąćnajpierwfunkcjejakotakie,anastęp-
niezastanowićsięnadichmożliwymoperowaniemwpolutożsamości.
Długąlistęfunkcjimożnapodzielićnate,któreodnosząsiędojednostki,
ite,któredotykająróżnychformzbiorowości.Wartotakżezaznaczyć,
żeokreślonefunkcje,zarównoindywidualne,jakidotyczącezbiorowo-
ści,wiążąsięztypemspołeczeństwa,jegosocjologicznącharakterystyką
-dominacja,anawetpowszechnośćniektórychfunkcjimożebowiem
zależećodtego,czymówimynp.ospołeczeństwietradycyjnym,czy
oponowoczesnym.Takżestrukturawyznaniowamożefunkcjeróżnico-
wać-inaczejpodtymwzględembędąsięprzedstawiaćpewnefunkcje
wspołeczeństwiewyznaniowojednolitym,ainaczej-wpluralistycznym.
Podobniedużeznaczeniemapozycjaokreślonejreligii-to,czyjestona
dominująca,czyprzeciwnie-mniejszościowa.Nanajogólniejszympo-
ziomietypspołeczeństwa(tradycyjne,nowoczesne)takżejestzwiązany
zokreślonąformąreligii,azatemrównieżzjejfunkcjami.
Spróbujęnajpierwnakreślićswoistąpanoramęfunkcjireligii,by
późniejrozważyćwybraneznichwodniesieniudotożsamości.Listę
możeotworzyćspecyficznainpojedyncza”funkcjapełnionaprzezreligię
wmyślkoncepcjiNiklasaLuhmanna(2007).Jegozdaniembłędnejest
mówienieofunkcjachwliczbiemnogiej-wszystkieone,bezrozbicia
naindywidualne,zbiorowe,pozytywneczynegatywne,dadząsięspro-
wadzićdojednejfunkcji,jakąjesttransformowanienieokreślalnego
wdającesięokreślić.Jesttowpewnymsensiefunkcjatranslatorska
-to,conieznane,niedającesięnazwać,pozostającepozahoryzontem
rozumienia,pojęć,języka,tanieoznaczonaprzestrzeńwobrębiesystemu,
jakimjestreligia,przyjmujeuporządkowanywreligijnejteoriisystem.
To,copozostajepozasystemem,wjegonieskończonymnaswójsposób
środowisku,icobyłonienazwane,podleganietylkonazwaniu,lecztakże
dyskursowi,rozwojowi,interpretacjomireinterpretacjom.Tymsamym
