Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
Najważniejszepojęciaiwprowadzeniewterenbadań
cjologicznymteoretyzowaniunatematreligii3,posługująsiędychotomią
naturalne-nadnaturalne,gdziesacrumdesygnujetenobszar,któregonie
dasięwyjaśnićprawaminatury,fizyki,przyczynyiskutku.Oczywiście
wtejliniiargumentacjiumieścićmożnawieluinnychsocjologów,np.
zpolskichtakodmienniemyślącychjakWładysławPiwowarski(1995)
iWłodzimierzPawluczuk(1990).Tenostatnizauważa,żepodstawowym
wyznacznikiemreligiijestodniesieniedotranscendencji,podczasgdy
tenpierwszyzakładaujejpodstawpodziałrzeczywistościnaempiryczną
iponadempiryczną.
Istotątegowywoduniejestobszernacharakterystykategoczyinnego
nurtuwsocjologiireligii4anirozległarefleksjanadrozmaitymisposoba-
midefiniowaniatejże.Chodzitugłównieopodkreślenie,wpisaniesię
wtennurtmyśleniaoreligii,któryzjednejstronyopowiadasięzajej
szerokimrozumieniem,uwzględniającymprocesysubiektywizacji,pry-
watyzacjiisynkretyzmureligijnego,zdrugiejjednakwyłączazjejobsza-
rutakiezjawiska,jaksportczysztuka,zakładając,żechociażmogąone
pełnićfunkcjepodobnedoreligii,tojednaknietofunkcjetakiesame
anitymbardziejtesame.
Coważne,dziękiobiektywizacjireligia,jakowspomnianawdefinicji
teoria,praktykaiwspólnota,jestintersubiektywniedostępnaimanife-
stujesięwrozmaitychprocesachspołecznych,takichjaksocjalizacja,
instytucjonalizacja,komunikacjaitp.zapomocąsymboli,ichinterpre-
tacji,jawnychiukrytychznaczeń,koncepcjiczłowiekaiświata,norm
regulującychstosunkispołeczne,zinstytucjonalizowanychzachowań,
wtymrytualnych,iinstytucjijakotakich,atakżezapomocądo-
świadczeńreligijnych,którychmodelewreligiizawarte.
3.KILKAREFLEKSJIOISTOTNYCHCECHACHRZYMSKIEGO
KATOLICYZMU,PRAWOSŁAWIAIISLAMU
Wspomnianewyżejelementyróżnicująreligie.Rzymskikatolicyzm,
prawosławieiislammająjednakpewnecechywspólne.Popierwsze,to
religieutrwalonewczasie,odobrzeukonstytuowanejtradycji.Wszystkie
trzypowstaływkręgubasenuMorzaŚródziemnego,monoteistyczne,
religiamiKsięgiipodzielająpewneprzekonaniacodosacrum-mia-
3JakogłównyautorekonomicznejteoriireligiiStarkodwołujesiędoteoriiwymiany,
behawioryzmuipragmatyzmu.
4Możnaodesłaćdolicznychpublikacji,porządkującychtezagadnienia.Wciąż,mimo
upływulat,wartopolecićartykułRolandaRobertsona(1984).Zob.teżBorowik1997,
rozdziałI.