Jastrzębie, onagry pustyni, wilki Arabii

Teresa Wolińska

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-8331-074-9

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania:

2023

Liczba stron:

780

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Wolińska, Teresa. Jastrzębie, onagry pustyni, wilki Arabii. Red. . Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2023, 780 s. ISBN 978-83-8331-074-9

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Wolińska, T.

T1 Jastrzębie, onagry pustyni, wilki Arabii

PB Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

PP Łódź

YR 2023

SN 978-83-8331-074-9

Bibliografia BibTex:

@Book{ 291003, author = "Wolińska, Teresa", editor = "", title = "Jastrzębie, onagry pustyni, wilki Arabii", publisher = "Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego", year = "2023", address = "Łódź", isbn = "978-83-8331-074-9" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Wolińska, Teresa

ED -

TI - Jastrzębie, onagry pustyni, wilki Arabii

PB - Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

CY - Łódź

PY - 2023

SN - 978-83-8331-074-9

ER -

Netografia (standard APA):

Wolińska, Teresa. Jastrzębie, onagry pustyni, wilki Arabii [baza danych online] Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2023 [dostęp: 03 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/jastrzebie-onagry-pustyni-wilki-arabii-teresa-wolinska-291003.

Arabowie, Bizancjum, Bliski Wschód, Cesarstwo Rzymskie, Półwysep Arabski

Książka poświęcona została kształtowaniu i ewolucji wizerunku mieszkańców Arabii w źródłach starożytnych i wczesnośredniowiecznych. Mieszkańców cesarstwa łączyły z Arabami różnorodne relacje – polityczne, handlowe, gospodarcze, kulturalne i ...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-8331-074-9

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania:

2023

Liczba stron:

780

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Część I. Wprowadzenie11
Kilka słów tytułem wstępu13
1. W Arabii, czyli gdzie?19
Rozdział I. W poszukiwaniu Arabii i Arabów19
2. Arabowie, czyli kto?29
1. Uwagi wstępne35
Rozdział II. Wszystkie imiona Arabów35
2. Skenici40
3. Arabowie40
4. Saraceni52
5. Ṭayyāyē61
6. Izmaelici (Ἰσμαηλῖται) i Hagareni (Ἀγαρηνοί)63
7. Inne określenia65
Część II. Odziedziczony obraz69
1. Wyprawy na teren Półwyspu Arabskiego w starożytności71
Rozdział I. Poznawanie Arabii. Źródła wiedzy Greków i Rzymian o regionie71
2. Kontakty dyplomatyczne78
3. Kontakty handlowe80
4. Wyprawy wojskowe przeciwko Arabom86
4.1. Ekspedycje poprzedników Rzymian86
4.2. Na polu walki z Rzymianami88
4.3. Wyprawa Gallusa89
5. Towarzysze broni. Oddziały rzymskie na terenach arabskich i arabskie w armii rzymskiej98
6. Arab na tronie cesarstwa rzymskiego101
7. Efekty kontaktów104
1. Państwa Południowej Arabii105
Rozdział II. Miasta i państwa starożytnej Arabii105
1.1. Sabejczycy106
1.2. Katabańczycy107
1.3. Minejczycy108
1.4. Hadramawt109
1.5. Himjaryci, znani jako Homeryci (Ὁμηρίται)110
2. Emeseńczycy113
3. Nabatejczycy (al-ʾAnbāṭ)114
4. Palmyra (Tadmur)126
5. Edessa133
6. Hatra (Ḥaṭrā)135
7. Charakene (Χαρακηνή)138
8. Inne plemiona140
8.1. Konfederacja Samud (Ṯamūd)140
8.2. Debowie (Δέβαι)141
8.3. Autajowie142
8.4. Gerrejczycy142
8.5. Alilajowie143
8.6. Kasandrejczycy lub Gasandowie143
Rozdział III. Arabia i Arabowie w tekstach biblijnych145
Rozdział IV. Wizerunek Arabów w źródłach antycznych161
1. Bogactwa i pachnidła Arabii163
2. Utalentowani kupcy173
3. Mieszkańcy namiotów i hodowcy wielbłądów177
4. Rolnicy arabscy182
5. Arabscy rozbójnicy, najeźdźcy i piraci182
6. Nade wszystko kochają wolność187
7. Potrafią walczyć. Arabowie jako wojownicy191
8. Pustynia jest ich twierdzą193
9. Czy można ufać Arabom196
9.1. Dotrzymują porozumień i traktatów196
9.2. Zdradzieccy sojusznicy, czyli w poszukiwaniu winnych porażki197
9.2.a. Alchedamnus, czyli kto da więcej197
9.2.b. Tylko martwe morze powodzią piasków pustynnych otaczało armię czyli Arabowie winni klęski Krassusa198
9.2c. Przypadek Sylajusza (Syleusza)201
10. Wierzenia Arabów205
11. Niektórzy potrafią dobrze się rządzić208
12. Mają dziwne obyczaje, szczególnie żywieniowe i seksualne210
13. Podsumowanie213
Część III. Nowy obraz?215
1. Między Rzymem i Partią217
Rozdział I. Sytuacja geopolityczna na Bliskim Wschodzie w pierwszych wiekach naszej ery217
2. Prowincja Arabia228
3. Między cesarstwem a Sasanidami238
1. Najazdy arabskie na terytoria cesarstwa rzymskiego253
Rozdział II. Nowe siły, nowe sojusze253
2. Kształtowanie się sojuszy cesarstwa z Arabami w III–VI w264
2.1. Sojusz Rzymu z Tanuchidami (Banū Tanūẖ)269
2.2. Sojusz z Salihidami (Banū Salīḥ)277
2.3. Sojusz z Kindytami (Banū Kinda)282
2.4. Przemiany w VI w285
2.5. Sojusz Bizancjum z Ghassanidami (Banū Ġassān)286
3. Konflikt cesarstwa z arabskimi sojusznikami310
3.1. Narastanie napięć za Maurycjusza310
3.2. Konflikt zbrojny Bizancjum w z arabskimi sojusznikami318
3.3. Ostatnie akordy320
4. Południe Arabii w polityce Rzymu i Bizancjum325
5. Losy Nasrydów, „perskich” Arabów340
1. Wierzenia przedislamskie349
Rozdział III. Panorama religijna Półwyspu Arabskiego349
2. Monoteizm przed islamem360
3. Chrystianizacja Arabii361
3.1. Północna i Środkowa Arabia363
3.2. Faranici378
3.3. Chrystianizacja arabskich sojuszników cesarstwa380
3.4. Północno-wschodnia Arabia – chrystianizacja „perskich” Arabów401
3.5. Żydowsko-chrześcijańska walka na południu Arabii405
4. Wnioski422
1. Warunki kształtowania się wizerunku Arabów429
Rozdział IV. Wizerunek Arabów w źródłach późnoantycznych429
2. Koczownicy435
3. Arabscy latrones – poganie i rabusie436
4. Dzielni wojownicy449
5. Nielojalni, łamiący traktaty, odpowiedzialni za klęski Bizantyńczyków455
6. Wyznawcy demonów458
7. Bosi i nadzy? Wygląd i obyczaje Arabów468
8. Chrześcijanie, czyli są też dobrzy Arabowie474
9. Osiadli Arabowie w ocenie Bizantyńczyków480
10. Wpływ romanizacji Arabów na sposób ich postrzegania481
11. Motywy zwierzęce w opisach Arabów/Saracenów488
12. Podsumowanie492
Rozdział V. Wróg, sojusznik, zdrajca .... kilka portretów495
1. Zenobia, królowa-wojowniczka496
2. Al-Munḏir ibn an-Nuʿmān (al-Munzir, Alamundar), ok. 503/5–554 n.e504
3. Skomplikowany wizerunek sojusznika – casus Ghassanidy Aretasa/al-Harisa515
4. Truteń w ulu– al-Munzir ibn al-Haris (al-Munḏir ibn al-Ḥāriṯ)526
5. Dżabala ibn al-Aiham al-Ghassani (Ǧabala ibn al-Aiham al-Ghassānī). Legenda o ostatnim władcy Ghassanidów532
Kilka słów podsumowania537
1. Tradycja antyczna543
1.1. Herodot543
Aneks. Baza źródłowa543
1.2. Geografowie i dziejopisowie Aleksandra Wielkiego544
1.3. Historycy i geografowie okresu hellenistycznego (323 p.n.e. – 30 p.n.e.)546
1.4. Historycy i geografowie okresu republiki rzymskiej i wczesnego cesarstwa554
2. Źródła późnorzymskie i bizantyńskie562
2.1. Ammian Marcellin563
2.2. Περίπλους τῆς Ἐρυθρᾶς Θαλάσσης ( Periplus Maris Erythraei)565
2.3. Kosmas Indikopleustes566
2.4. Prokopiusz z Cezarei568
2.5. Kontynuatorzy Prokopiusza568
2.6. Jan Malalas569
2.7. Kronika wielkanocna (Chronicon paschale)571
2.8. Inne dzieła kronikarskie571
2.9. Dzieła zachowane we fragmentach572
3. Źródła syryjskie574
3.1. (Pseudo-) Jozue Stylita574
3.2. (Pseudo)-Zachariasz, Jakub z Edessy i Dionizy z Tell Maḥre576
3.3. Michał Syryjczyk i inni577
3.4. Anonimowe kroniki578
4. Historie Kościoła580
5. Źródła hagiograficzne582
6. Dokumenty i źródła normatywne592
7. Inskrypcje592
8. Teksty muzułmańskie597
Summary599
Wykaz skrótów621
Bibliografia631
Źródła631
Opracowania660
Indeks osób721
Indeksy721
Indeks nazw etnograficznych745
Indeks nazw geograficznych751
Abstrakt767
Abstract769

WszystkieimionaArabów

ἸσvInλITῶVTdφῦλITdGπEλIZoύσIGTῆGῬωvI(ωVἡγEvoV(IGἐλnΐZEToχώρIG286.

Niewykluczone,żetoutożsamieniepochodziwprostzegzegezybiblijnej287.

PrawdopodobniepodwpływemdziełOrygenesa,któryjużwcześniejodszukał

powiązaniamiędzyKedar,IzmaelemiKeturą288,wziętoproroctwaStaregoTe-

stamentuistworzonomitSaracenów/Izmaelitów289.Hieronimwkomentarzu

doIzajaszawyjaśnia,żeKedartogałąźroduIzmaela290.UtożsamienieṬayyźyē

-Saraceni-IzmaelicitrwałowśródautorówgreckichnaZachodzieprzezcały

czasodVw.291

Sytuacjędodatkowokomplikujefakt,żewspomnianepowyżejnazwybyły

częstołączonewźródłachliterackich,nakładającsię.NaprzykładEuzebiusz,cy-

tująclistopisującySaracenówzczasówDecjusza,nazwałichbarbarzyńcami292.

PisarzzVIw.,EwagriuszScholastyk,opisałludność,którazaatakowałaklasz-

tornagórzeSynajjakobarbarzyńskichScenitów293.ProkopiuszzCezareipisząc

omożliwychzagrożeniachdlamnichównaGórzeSynajwymieniłkoczowników

barbarzyńcówSaracenów294.Biorącpoduwagęliczbęplemionarabskichiróż-

norodneformyichżycia,trudnosiędziwić,żestarożytneopisyArabówbardzo

sięróżnią.

286Teodoret,HistoriaKościoła,IV

,23.

287N.Asselin,NiRomain,niArabe...,s.88.

288Orygenes,Hom.Gen.,XI,2,s.200.

289N.Asselin,NiRomain,niArabe...,s.89.

290Teodoret,Kom.Iz.VI,591-603,doIz.21.16,s.158.

291N.Asselin,NiRomain,niArabe...,s.91.

292Eusebiusz,HistoriaKościoła,VI,42:πoλoIδὲoἱKIT’IὐTòTòἈρIβIKòVὄρoG

ἐξIVδρIπoδIσ;έVTEGὑπòβIρβάρωVΣIρIKnVῶV.

293Ewagriusz,V

,6(Bidez,Parmentier,s.202):KEλEύvIσIδὲἸoUσT(VoUKIIToῦ

ΣIVᾶὄρoUG·ἐVᾧvEγ(σToIGἐvπέπTωKEKIVδύVoIGπoλIoρK(IVὑπoσTdGὑπòTῶVΣKnVnTῶVβIρβάρωV.

294Procopiusz,Budowle,V

,8.9:ἐGδὲToῦὄρoUGTòVπρόπoδIKIIφρoύρIoVἐχUρώTIToV

ὁβIσIλEὺGoὗToGᾠKoδovήσITo,φUλIKTήρIόVTEσTρITIωTῶVἀξIoλoγώTIToVKITEσTήσITo,ὡGvὴ

ἐV;έVδEΣIρIKnVoIβάρβIρoIἔχoIEVἅTETῆGχώρIGἐρήvoUoὔσnG,ᾗπέρvoIEἴρnTII,ἐσβάλEIVὡG

λI;ρIIόTITIἐGTdἐπIΠIλIIσT(VnGχωρ(I.

Brak wyników

Jastrzębie, onagry pustyni, wilki Arabii

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra