Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
CzęśćI-Język-Społeczeństwo
biasa(1994,s.283)sprawnośćpragmatycznąmalecopanowujenajwcześniej,już
niemowlę-piszebadacz-komunikujeprzecieżotoczeniuswojepotrzebyistany
emocjonalne.Czynitonajpierwzapomocąsymptomówniejęzykowych,apóźniej
zapomocąswoistychwypowiedziwmiaręrozwojusystemujęzykowego.
Pragnępokazać,żeaktymowypośrednie(świadcząceozdobywaniukompeten-
cjikomunikacyjnej)wwiększymstopniuniżbezpośrednieuczestnicząwkształ-
towaniumowydzieciodnajmłodszychichlatiżemożebyćtoznakiemuczenia
dzieciefektywnegoirównocześnieuprzejmegomówienia1.
K:Jutrokażębabci,żebymiprzyniosłatesłodycze,comiciociaLidziaprzywiozła
zKrakowa.
M:Możeszbabciępoprosić,aniekazaćjej.
K:Notojąpoproszę.[K4,6]
Właśniewtensposóbrozsądnamatkatłumaczydzieckuróżnicemiędzykazać
aprosić.Kazaćzpewnościąmogłabyosobawyższarangąspołecznąiwiekiemniż
chłopczyk.Zresztązależnościjestwięcej,chodziprzecieżostosunekemocjonalny
osób,takżestopieńichspoufaleniamiędzysobą.Babce,któraniewątpliwiejest
zchłopcemzwiązanauczuciowoimożenawetnierazodgrywarolęrówieśnicy
względemmalca(np.wzabawie),niemożnaniczegonakazywaćitp.
K:Mamo,jeść!
M:Cotoznaczynmamo,jeść”?[zudawanąciekawością]
K:Mamusiu,proszęmizrobićcośdojedzenia.[K4,6]
Otodzieckobezpośredniowyraziłopolecenieiskierowałojedomatki.Użyło
wtymceluzałożonegosystemowoimperatywnegorównoważnikazdania.Aktten
(niewątpliwiepodwpływemmatki)prędkoprzerodziłsięusynawprośbę.Inne
zkoleizdaniewypowiedzianeprzezKamila[4,6]:
K:Mamo,janiechciałbymmiećmłodszegobrata.
H:Powiedz,niechciałbyśmiećbraciszkaalbosiostrzyczki?
K:Nie,pocomi.[wzruszającramionami]
H:Nojakto,taksambędziesz?
K:Niejestemsam.Mammamęitatę.
zdajesiębrzmiećjednoznacznie(przezużycietrybuprzypuszczającego),onoinfor-
muje,obwieszcza,powiadamiaodziecięcejchęcinieposiadaniakrewnegoinic
więcej.Conditionaliszmodalnościądeontycznąużytywmowieumożliwiaotwarcie
1
Podkątempostawionychcelówprzeanalizowałamok.trzystapracmagisterskichgro-
madzącychtekstydzieciwwiekuprzedszkolnympisanychpodmoimkierunkiem,alewtym
artykulewswychrozważaniachopieramsięgłównienaprzykładachzmowyKamila.Dziecko
byłonagrywanemiędzypierwszymasiódmymmiesiącemczwartegorokużycia.Por.B.Policht,
Sposobywyrażaniaintencjikomunikacyjnychnaprzykładachwypowiedzimojegoczteroletniego
syna,Lublin1998,pracamagisterskanapisanapodkierunkiemprof.drhab.BarbaryBonieckiej.
