Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
BarbaraBoniecka-Dziecięcepośrednieibezpośrednieaktymowy
25
drogidoinnychinterpretacji.Tonieodchłopcazależyprzecieżpowołaniedożycia
brataczysiostry,nieonwięcbędziedecydowałwtejsprawie,chociażKamiluważaza
potrzebnewyjśćzjakąśsugestiąwobecrodziców;nadodatekmaargumentywobro-
nieswegostanowiska-nieboisięsamotności,bomaopiekunów;drugieuzasad-
nienietoprzypuszczalnieargumentmaterialny-niebędzierodzeństwa,niebędzie
potrzebydzieleniasięzkimśndobrami”
.Iwtenwłaśniesposóbrobisięaktperswazji,
pomijając,żewywodzisięonzpowiadomienia-aktumowybezpośredniego.
Równiełatwodzieciomprzychodząpytania,tymbardziejżedziecisąwokresie
wzmożonejaktywnościpoznawczej.
K:Acotojest?[nawidokniewykończonejjeszczeplebaniiprzykościele]
B:Tojestplebania,będątumieszkaćksięża.
K:Księża?Acotojest„księża”?
B:No,jedenksiądz-dwajksięża,rozumiesz?
K:Tak.[K4,5]
Wyodrębnionestrukturysąpytaniamiiniczymwięcej.Poświadczatoich
budowa:obamająodpowiednieoperatorypytajneiobateżmająintonacjęinter-
rogatywną,przedewszystkimzaśmająwyraźnąintencjępytania.Wypowiedzenie
Księża?,zgodniezpostulatemPilicha(1953,2,s.14-17)traktowanianiemalkaż-
degowyrazuzintonacjąpytajnąjakopytajnegorównoważnikazdania,jesttakże
pytaniem,alewtymwypadkuzależnymjedynieformalnieodkontekstu.
Wypowiedzidziecięcesąintencjonalniewyjątkowowyraźne,achybaillokucją
najczęściejkomunikowanąprzezmałoletnichrozmówcówjestprośba.
Tata,powiesiszmitekarteczkijakokalendarz?[K4,6]
Dziadziu,zagramysobiewkości?[K4,6]
Mamo,zrobiszmidzisiajomletnakolację?[K4,5]
Ciociu,zabawimysięwchowanego?[K4,5]
Mateusz,zbudujeszmitakikarabin?[K4,5]
Mamo,daszmikremunałyżeczce?[K4,4]
Tatuś,akupiszmicoś?[K4,3]
Babciu,pocukrzyszmi?[K4,3]
Wymienioneprzykładyanalizowanesątujakobezpośrednieaktymowy,oprócz
określonej(podwyższonej)intonacjimająinicjalnyszykczasownikajakorematu
całejstruktury.Prośbawyrażasięwtychwypowiedzeniachnajdobitniej,nadawca
uważazaoczywistepodjęciedziałaniaprzezodbiorcę.
Aletęsamątreść,tzn.treśćpytajną,wnoszątakżewypowiedzenia,wrodzaju:
Dziadziu,możeszterazzagraćzemnąwchińczyka?[4,6]
MogędzisiajspaćubabciHalinki?[K4,6]
Tato,czymogęiśćjutroztobądopracy?[K4,6]
Mamo,czymożeszmidaćrzeczydoubrania?[K4,5]
Babciu,mogęiśćztobądoMaćka?[K4,5]
