Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
CzęśćI-Język-Społeczeństwo
kreśla,żewdrugiejpołowielat80.iwlatach90.nзахоўваеццапрадуктыўнасць
словаўтваральныхфармантаўзагентыўнымзначэннемзадначасовым
уключэннемупрацэссловаўтварэнняновыхнам.натыўныхадз.нак.[ł]
Характэрнайрысайсучасныхсловаўтваральныхпрацэсаўуназваным
аспекцез)яўляецца.актыв.зацыяўласныхсловаўтваральныхсродкаў,як.я
далучаюццадаагульнавядомыхшырокаўжывальныхматывавальныхасноў,
(увын.кучаго)наз.раемпашырэнневаўжыванн.матываваныхадз.нактыпу
»выступоўца«Cтой,хтовыступае)
,»к.роўца«Cшафëр)”(Πукашанец1998,s.175,
por.teżРусак2003,s.152,Варанов.ч1997,s.299,Cцяцко2001,s.72)5.
CiekawyopisrzeczownikówosobowychprzynosząrównieżpraceA.Macza-
ławej(Мачалава2005,s.2005a),opartenabadaniachkontrastywnychwspółcze-
snegojęzykabiałoruskiegoiangielskiego.NabaziewynikówbadańI.Dziehciara
(Дегтярь1974,s.3-10)badaczkaproponujetrójdzielnąklasyfikacjębiałoruskich
sufiksówtworzącychnazwyosobowe.Dopierwszejgrupyzaliczaformantyagen-
tywnewłaściwe:-ант,-б.т,-тух,-энт,por.кансультанат,сейб.т,пастух,
карэспандэнт,dodrugiej-osobowo-agentywne:-арll-яр,-.кll-ык,-.стll
-ыст,por.гандляр,г.сторык,ф.нанс.ст,natomiastdotrzeciej-agentywno-
-osobowe:-атар,-н.к,-чыкll-шчык,por.механ.затар,каморн.к,наладчык.
Ponadtowedługkryteriumsemantycznegojęzykoznawcadzielinazwywykonawców
czynnościnaodobiektowe(zformantami-ак,-ар,-н.к:рыбак,абутн.к),odrezul-
tatywne(zformantami-ар,-.ст,-н.к,-шчык:куплетыст,вафельшчык),odmiej-
scowe(zformantami-ар,-атар,-.ст,-н.к,-оўн.к,-шчык:млынар,садоўн.к,
браваршчык)iodnarzędziowe(zformantami-арll-яр,-.ст,-н.к,-шчык:дудар,
баян.ст,барабаншчык)(Мачалава2005,s.116).
Pomimoistotnegowzrostuzainteresowanianazwamiosobowymi(wtymtakże
nazwamisubiektówczynności)niewielubiałoruskichjęzykoznawcówpodjęło
próbęokreśleniakryteriówkwalifikacjiodczasownikowychnazwtypuжартаўн.к,
прыгнятальн.к.Wdysertacjipoświęconejsufiksalnymrzeczownikomatrybutywnym
wjęzykubiałoruskimO.Leszczynskaja(Πещинская1974)charakteryzujemiędzy
innymiderywatyutworzonezapomocąformantów-льн.к(por.ашукальн.к,
думальн.к,маўчальн.к),-нец(por.ашуканец,выцяганец),-н.к(por.асудн.к,
атрутн.к,разлучн.к),-чыкll-шчык(por.абманшчык,адмоўшчык,прагуль-
шчык),-эц(por.гаварэц,гулец)odczasownikówdokonanychiniedokonanych
na-a-ll-я-(por.адгадаць≥адгадн.к,блытаць≥блытан.к,жартаваць≥
жартаўн.к,правяраць≥правяральшчык,прагуляць≥прагульшчык,суцяшаць
≥суцяшальн.к),-.ll-ы(por.адмов.ць≥адмоўшчык,атруц.ць≥атрутн.к,
5
PowyższątezępotwierdzajątakżebadaniaA.Maczaławej,którazwracauwagęnaszczególny
wostatnimczasiewzrostproduktywnościsufiksówagentywnych,głównieчык//-шчык,-н.к,
-ар(Мачалава2005a,s.170).
