Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
72
CzęśćI-Język-Społeczeństwo
Streszczenie
Ewolucjajęzykanaturalnegonieprzebiegawsposóbliniowy,tzn.jedenstannieprze-
chodzibezpośredniowdrugi,obaprzezpewienczaswzajemniesięprzenikają.Nieliniowość
szczególnieostroprzejawiasięwklasiewyrażeńfunkcyjnych,niejednokrotnieprzechowują
oneśladydawnychkonstrukcjiskładniowych,regułsłowotwórczychifleksyjnych.Warty-
kulepokazanesąźródłapolskichpartykułopostaciformstopnianajwyższego.Autorka
pokazuje,żeżywybyłwprzeszłościschematporównawczyco+superlativus(pozostały
dodziś:(co)najwyżej,(co)najmniej).Wpartykulebynajmniejtkwischematporównawczy
zwyrażeniemby.Kłopotsprawiaźródłosłówpartykułyprzynajmniej.Autorkasugeruje,że
chodzituodawnyprzedrostekintensyfikacyjnyprze-,którywskutekpodwyższeniaarty-
kulacjiuzyskałiutrwaliłpostaćprzy-.Pozornymistopniaminajwyższymisąna(j)przód,
najsamprzód(dawnewyrażeniaprzyimkowe).Wnajpierwutrwaliłosiępierwszy/pierwy
wznaczeniuCnajważniejszy,najlepszy)
.Generalniepowiedziećmożna,żenaj-wklasiewyra-
żeńfunkcyjnych,odrywającsięodswychźródeł,zaczynapełnićfunkcjęekspresywną.
SŁOWAKLUCZOWE:wyrażeniafunkcyjne,partykuły,pochodzeniepartykuł,ewolucjajęzyka,eks-
presja.
Summary
Atthesourceofsuperlativeformsintheclassoffunctionalexpressions
Teevolutionofanaturallanguagedoesnottakeplaceinalinearway,i.e.onestate
doesnotpassdirectlyintoanother,theypermeateeachotherforacertainperiodoftime.
Tisnonlinearityisparticularlyevidentintheclassoffunctionalexpressions-theyofen
preservethetracesofoldsyntacticconstructions,inflectionalandwordformationrules.Te
articlepresentsthesourcesofPolishparticlesintheformofsuperlativeforms.Teauthor
showsthatthecomparativepatternco+superlativuswasaliveinthepast(remainingtillthis
day:(co)najwyżej,(co)najmniej).Inthebynajmniejparticleweseethecomparativepattern
withtheexpressionby.Atroublesomeetymologyisthatoftheparticleprzynajmniej.Te
authorsuggeststhatthesourceistheoldintensificationalprefixprze-,whichattainedand
establishedtheformprzy-asaresultofheightenedarticulation.Oldprepositionalexpres-
sionslikena(j)przód,najsamprzódareostensiblesuperlativeforms.Tefirsttoestablish
itselfwastheexpressionpierwszy/pierwy,meaningCnajwazniejszy,najlepszy)[themost
important,thebest].Generally,itcanbesaidthatintheclassoffunctionalexpressions,
naj-,bydetachingitselffromitssources,isstartingtofulfillanexpressivefunction.
KEYWORDS:functionalexpressions,particles,originsofparticles,evolutionoflanguage,expression.
