Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
interpretację,zgodniezktórątreściwyrażoneprzezzdania
zokazjonalizmamisąstałe,choćniesąkompletneiwymagają
uzupełnieniazkontekstu.Obstajerównieżprzytwierdzeniu–zktórym
polemizujeBurge–żeFregeuważał,iżjęzykinaturalnesąwistocie
zbioramiróżnychidiolektów,różniącychsięmiędzyinnymisensami
nazwwłasnych.NajbardziejkontrowersyjnymtwierdzeniemKripkego
jestchybato,żeFrege–podobniejakRussell–odwołujesię
dowiedzybezpośredniej.Wedługniegozdaniawpierwszejosobie
możnaprzedstawićjakouporządkowanąparęichsłownegowyrażenia
orazodniesieniapodmiotugramatycznego.Takjakczaswypowiedzi
możeautonimicznieuzupełniaćwyrazmyśli,takteżodniesienie
podmiotugramatycznegoautonimicznieuzupełniamyślwyrażoną
przezzdaniewpierwszejosobie.Ktoś,ktowypowiadasięwpierwszej
osobie,musiznaćprzedmiotodniesieniabezpośrednio.Kripke
–inaczejniżwielukomentatorów–twierdzi,żewramachkoncepcji
Fregegomieszcząsięniekomunikowalnemyśli,któredostępnesątylko
myślącemupodmiotowi.Osobawypowiadającazdaniez„ja”
autonimiczniedesygnujesamąsiebieitensposóbprzedstawieniajest
składnikiemjejmyśli.Możemysiękomunikować,używająctakich
zdań,ponieważinniwiedzązautopsji,jakamyślzostajewyrażona(bo
bezpośrednioznająsamychsiebie),choćsaminiemogąmiećtejmyśli
(bonieznająosobywypowiadającejwtakisamsposób,jakonazna
siebie).
WartykulePierwszaosobaKripkekontynuujerozważaniadotyczące
poglądówFregegonazdaniawpierwszejosobieisemantykęwyrażeń
okazjonalnychtakichjak„ja”.Analizujekrytyczniezaproponowaną
przezKaplanainterpretacjęstanowiskaFregegoiponownieopowiada
sięzapoglądem,zgodniezktórymkomunikowaniemyśliz„ja”jest
możliwedziękitemu,żekażdyzakłada,iżjegointerlokutor–podobnie
jakonsam–odnosisiędosiebiezapomocąbezpośredniej
samowiedzy,którejniktinnymiećniemoże,alektórauwszystkich
jestjakośpodobna.Jakpamiętamy,Kripkeuważatenpogląd
zaadekwatnąanalizęFregego,któregokrytykujejedynie
zatwierdzenie,że„ja”jestwieloznaczne(„ja”komunikowalnei„ja”
niekomunikowalne).Kripke–podobniejakwpoprzednimtekście
–odrzucatakżetwierdzenieFregego,żezdaniezawierające„dzisiaj”
możewyrażaćtęsamąmyśl,coodpowiedniezdaniezawierające
„wczoraj”.Wedługniegożadnegopóźniejszegodnianiemożnamieć
myśli,którąwyraziłosiępewnegodniaprzyużyciu„dzisiaj”(choć
